OKiS » Otwarty Uniwersytet Poszukiwań. Filozofia i dramat – wzajemne fascynacje, konflikty, wykluczenia. Wykład i seminarium.

Otwarty Uniwersytet Poszukiwań
Otwarty Uniwersytet Poszukiwań (OUP) to program regularnych spotkań o charakterze wykładów i warsztatów odbywających się w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, adresowanych do wszystkich zainteresowanych poruszaną w ich trakcie tematyką, a w sposób szczególny do studentów uczelni wyższych Wrocławia i innych polskich ośrodków akademickich.

Teatr dla filozofii – filozofia dla teatru – Kurs wiodący 2019/2020
W 2019/2020 roku kurs wiodący Otwartego Uniwersytetu Poszukiwań, jak wskazuje tytuł, nie tyle będzie krążył wokół konkretnego, wyznaczonego z góry tematu, co skupi się na kierunkach możliwej wymiany między dwiema wspomnianymi praktykami dyskursywnymi. Związków filozofii i teatru szukać będziemy zarówno w budzie jarmarcznej na przedrewolucyjnej rosyjskiej prowincji, jak i na przemierzających średniowieczny Paryż mansjonach. W renesansowym Teatro Olimpico w Vicenzy i w piwnicach małych grup laboratoryjnych. Działając w duchu interdyscyplinarności, w przeświadczeniu, że mamy sobie nawzajem niejedno do powiedzenia i przekazania, zamierzamy przejść od dyskusji zaocznej do bezpośredniego dialogu i żywej wymiany zdań.

17 stycznia 2020, godz. 17.00
Filozofia i dramat – wzajemne fascynacje, konflikty, wykluczenia
Wykład dr. Piotra Martina

W pierwszej części wykładu postaram się przedstawić specyfikę świata dramatu i filozofii, zwracając uwagę, dlaczego przy powierzchownym spojrzeniu są to zupełnie rozłączne światy proponujące konkurencyjne i wykluczające się wzajemnie wizje świata. W drugiej części będę starał się argumentować na rzecz głębszego spojrzenia, wskazując na komplementarność tych jedynie naskórkowo rozbieżnych światów, które w istocie są ze sobą tak nierozdzielnie związane, że niemożliwy staje się rozwój dramatu bez filozofii i filozofii bez dramatu. Przysłowie mówi: „nigdy ludzka myśl nie sięga dalej niż ludzki czyn”. Postaram się pokazać, że też nigdy ludzki czyn nie sięga dalej niż ludzka myśl. Do czasów Arystotelesa przeważało przekonanie, w którym przeciwstawiano racjonalną filozofię, działanie, politykę irracjonalnej sztuce, tworzeniu, teatrowi. Dopiero Arystoteles zaproponował – odpowiadając tym samym swojemu mistrzowi Platonowi – ujęcie, w którym są to odrębne racjonalności. „Zupełnie inna jest przy tym zasada poprawności w sztuce poetyckiej niż w polityce lub w jakiejś innej sztuce”* i zupełnie inna jest to zasada niż w nauce. Sztuka najczęściej w historii była – i jest nadal – traktowana jako subdyscyplina bądź części teoretycznej, bądź praktycznej filozofii; u Arystotelesa zaś poznanie mimetyczne zostaje potraktowane autonomicznie i autoteliczne i nie jest ani rodzajem nauki, ani praktyki, co zostaje pokazane i uzasadnione w „Poetyce”, co jest ciągle – moim zdaniem – odkryciem w dużym stopniu nieprzyswojonym i nierozpoznanym. Mogłoby być ono jednym z powodów powołania przez Umberta Eca aforyzmu mówiącego o tym, że „starożytność bywa często przednowoczesna”.

*Arystoteles: „Retoryka. Poetyka”, przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył Henryk Podbielski, PWN, Warszawa 1988.

18 stycznia 2020
Filozofia i dramat – wzajemne fascynacje, konflikty, wykluczenia
Seminarium dr. Piotra Martina dla grupy roboczej w ramach OUP

dr Piotr Martin jest adiunktem w Zakładzie Estetyki Instytutu Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor książki „Nieoczywistość sztuki” (Wrocław 2004). Jego główny obszar badawczy to związki filozofii ze sztuką i sztuki z filozofią: wzajemne inspiracje i przenikanie się, ale także konflikty, spory i wykluczenia. Wzajemna komplementarność tych dwóch różnych światów z jednej, a konkurencyjność z drugiej strony. Zwłaszcza na styku świata teatru i filozofii.

Organizator:
Instytut im. Jerzego Grotowskiego