Monika Aleksandrowicz. Zbiory rozmyte. Cz. I

Wydawnictwo towarzyszące wystawie prac Moniki Aleksandrowicz w Muzeum Regionalnym w Środzie Śląskiej

Projekt graficzny: Monika Aleksandrowicz

Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Druk: Drukarnia ARGRAF

ISBN 978-83-65892-56-0

Format: 20 x 20 cm | liczba stron: 12 | oprawa: miękka

Język: polski

Nakład wyczerpany

Publikacja dofinansowana z Budżetu Województwa Dolnośląskiego

Monika Aleksandrowicz. Zbiory rozmyte. Cz. II

Wydawnictwo towarzyszące wystawie prac Moniki Aleksandrowicz w Muzeum Regionalnym w Środzie Śląskiej

Projekt graficzny: Monika Aleksandrowicz

Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Druk: Jaks

ISBN 978-83-65892-55-3

Format: 20 x 20 cm | liczba stron: 18| oprawa: miękka

Język: polski

Nakład wyczerpany

Publikacja dofinansowana z Budżetu Województwa Dolnośląskiego

Zdzisław Jurkiewicz. Zdarzenia

Monografia ma na celu rozpoznanie i przybliżenie odbiorcom różnych aspektów zróżnicowanej twórczości wybitnego, choć nadal niedocenionego wrocławskiego twórcy. Jurkiewicz był artystą realizującym swoje prekursorskie projekty nieprzerwanie przez ponad pięć dekad. Z wykształcenia był architektem, swoją drogę artystyczną zaczynał jako malarz, niemal natychmiast próbując przekraczać tradycyjnie rozumiane granice tego medium, koncentrując się nie tylko na ostatecznej formie danego obrazu, ale na procesie twórczym, z uwzględnieniem w nim roli przypadku. Autorami tekstów do książki są: Marika Kuźmicz, Paweł Polit, Karol Sienkiewicz i Jakub Piwowarski. Publikacja zawiera także liczne teksty Zdzisława Jurkiewicza, w tym wybór tekstów wcześniej niepublikowanych, teksty Jerzego Ludwińskiego, Leszka Malugi oraz rozmowę Zbigniewa Makarewicza z Aliną Jurkiewicz-Malugą.

Redakcja: Marika Kuźmicz

Współpraca redakcyjna: Agnieszka Chodysz-Foryś

Koordynacja: Joanna Gądek

Autorami tekstów do książki są: Marika Kuźmicz, Paweł Polit, Karol Sienkiewicz i Jakub Piwowarski.
Publikacja zawiera także liczne teksty Zdzisława Jurkiewicza, w tym wybór tekstów wcześniej niepublikowanych, teksty Jerzego Ludwińskiego, Leszka Malugi oraz rozmowę Zbigniewa Makarewicza z Aliną Jurkiewicz-Malugą.

Korekta polska: Maciej Szłapka

Tłumaczenie: Jacek Staniszewski, Olga Drenda

Projekt graficzny: Artur Frankowski, Magdalena Frankowska / Fontarte

Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Druk: Argraf, Warszawa

ISBN: 978-83-65892-44-7

Format: 18 x 24,5 cm | liczba stron: 347 | oprawa: miękka

Język: polski i angielski

Cena: 80 zł + koszt wysyłki

Dostępna w sprzedaży

Książkę można kupić stacjonarnie w siedzibie Galerii FOTO-GEN lub zamówić przez stronę.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz z Budżetu Województwa Dolnośląskiego

Stanisław Dróżdż. Czasoprzestrzennie (OD – DO)

W 2019 roku przypada 80. rocznica urodzin i 10. rocznica śmierci Stanisława Dróżdża, ikony polskiej poezji konkretnej, poety, teoretyka, animatora i propagatora ruchu konkretystycznego, jednego z najbardziej znaczących artystów polskiej awangardy lat 60. i 70. XX wieku. Z tej okazji Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu przygotował wystawę oraz publikację poświęconą temu wybitnemu artyście. W tych projektach skupiliśmy się na dwóch istotnych aspektach twórczości Stanisława Dróżdża: jego działalności animatorskiej oraz zagadnieniu dźwięku w polskiej poezji konkretnej. Realizując tę wystawę i publikację, mamy świadomość, że jest to kolejny symboliczny wkład do dalszych szerokich studiów nad twórczością Stanisława Dróżdża, niepowtarzalnej osobowości polskiej sztuki współczesnej.

Redakcja: Agnieszka Chodysz-Foryś

Współpraca redakcyjna: Anna Dróżdż

Teksty: Daniel Brożek, Agnieszka Chodysz-Foryś, Małgorzata Miśniakiewicz, Paweł Sosnowski
Tekst Marianny Bocian

Tłumaczenie na język angielski: Olga Drenda

Projekt graficzny: Marta Przeciszewska

Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Druk: Drukarnia Jaks

ISBN: 978-83-65892-49-2

Format: 17,5 x 24 cm | liczba stron: 185 | oprawa: miękka

Język: polski i angielski

Publikacja towarzyszy wystawie Stanisław Dróżdż. Czasoprzestrzennie. OD – DO
Galeria FOTO-GEN Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu, 6.12.2019‒3.01.2020

Cena: 40 zł + koszt wysyłki

Dostępna w sprzedaży

Książkę można kupić stacjonarnie w siedzibie Galerii FOTO-GEN lub zamówić przez stronę.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz z Budżetu Województwa Dolnośląskiego

Sztuka idzie na wolność. Spotkanie promujące książkę

SZTUKA IDZIE NA WOLNOŚĆ
spotkanie promujące książkę

30 grudnia 2019 roku, godzina 15:00
Galeria FOTO-GEN Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu
pl. bpa Nankiera 8, Wrocław

Prowadzenie: Agnieszka Chodysz-Foryś, Manfred Bator
Paneliści: Mirosław Jasiński, Piotr Lisowski, Igor Wójcik

Pod redakcją
Igora Wójcika
Współredakcja
Agnieszka Chodysz-Foryś
Współpraca
Juraj Čarný, Richard Drury, Ábel Kónya, Andrzej Mazur, Marek Sobczyk

Autorzy tekstów:
Kata Balázs, Eszter Ágnes Szabó, Juraj Čarný, Jolanta Ciesielska, Richard Drury, Josef Hlaváček, Mirosław Jasiński, Ábel Kónya, Piotr Lisowski, Zsolt Petrányi, Mira Sikorová-Putišová, Marek Sobczyk, Igor Wójcik

Projekt
Daria Malicka
Skład i łamanie
Monika Aleksandrowicz
Korekta graficzna książki
Piotr Masny
Przygotowanie zdjęć do druku
Justyna Fedec
Przekład
Olga Drenda, Richard Drury, Katarzyna Dudzic, Tomasz Grabiński, Marek Grzybowski, Eva Pázmányová, Zoltán Tóth, Áron Zöldy
Korekta tekstów w języku polskim
Maciej Szłapka
Korekta tekstów w języku angielskim
Richard Drury

Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Druk: Drukarnia JAKS

ISBN 978-83-65892-76-8 (miękka oprawa)

ISBN 978-83-65892-78-2 (twarda oprawa)

Przygotowywana przez OKiS publikacja Sztuka idzie na wolność ma na celu ukazanie fenomenu na skalę światową, jakim była działalność artystyczna w latach 80. w krajach Europy Środkowej, w których niezależna kultura, obejmując swym zasięgiem różne środowiska, stanowiła jeden z najistotniejszych elementów aktywności społeczeństwa podziemnego. W publikacji zostaną prześledzone najważniejsze zjawiska artystyczne tego okresu, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które w swojej warstwie narracyjnej i formalnej związane były z ideą wolności; zarówno w odniesieniu do sytuacji politycznej, społecznej, jak i braku osobistego zniewolenia związanego z autonomią sztuki i prawem do nieskrępowanej kreacji. Istotne będzie ukazanie różnic w przebiegu tych schyłkowych dla komunizmu lat w poszczególnych państwach regionu: Polski, Czech, Słowacji i Węgier.

Sztuka idzie na wolność pod zbiorową redakcją: Igora Wójcika (PL), Agnieszki Chodysz-Foryś (PL), Marka Sobczyka (PL), Abla Konya (HU), Richarda Drury (CZ), Juraja Carnego (SK), będzie złożoną analizą sytuacji kulturowej lat 80. w krajach tzw. Grupy Wyszehradzkiej. Płaszczyzną łączącą będzie podobna sytuacja polityczna tego okresu w naszych krajach i podobne formy ekspresji środowisk twórczych tamtych czasów. Jednocześnie, będzie to też zestawienie kilku odrębnych, autorskich analiz tego okresu, dedykowanych konkretnym zjawiskom w konkretnych miejscach i czasie.

Wybór takiego obszaru badawczego stanowi rozwinięcie wcześniejszych projektów wystawienniczych i wydawniczych OKiS będących refleksją nad konkretnymi zjawiskami artystycznymi z tego przełomowego dla losów Europy okresu historii. Warto spośród nich wymienić pierwszą, tak dużą wystawę polskiej sztuki lat osiemdziesiątych pt. Republika bananowa. Ekspresja lat 80. , a także wystawę czeskiego malarstwa pt. Zarekwirowano, nawiązującą do zatrzymanych na granicy przez czechosłowacką służbę bezpieczeństwa prac artystów przy okazji Przeglądu Niezależnej Kultury Czeskiej i Słowackiej w 1989 we Wrocławiu. Pojawią się także nawiązania do wydanych przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu w 2008 roku dwóch teoretycznych opracowań tego okresu: katalogu Republika bananowa. Ekspresja lat 80. i książki Suplementy do sztuki polskiej lat 80., pod redakcją Jolanty Ciesielskiej.

Ze strony polskiej pojawią się teksty między innymi Jolanty Ciesielskiej, Mirosława Jasińskiego, Piotra Lisowskiego, Marka Sobczyka i Igora Wójcika. Stronę czeską reprezentował będzie Richard Drury, Słowacką Juraj Čarný i i Mira Sikorová-Putišová, węgierską zaś Ábel Kónya, Kata Balázs-Eszter i Ágnes Szabó i Zsolt Petranyi. Książka zawierać będzie bogatą dokumentację dzieł i fotografie archiwalne.

Organizator: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Budżetu Województwa Dolnośląskiego

Promocja książki ZDARZENIA. ZDZISŁAW JURKIEWICZ

We wtorek, 10 grudnia 2019 o godz. 18.00, serdecznie zapraszamy do Salonu Herz OP ENHEIM na spotkanie, podczas którego odbędzie się pierwsza odsłona, wydanej przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu, monografii pt. Zdarzenia. Zdzisław Jurkiewicz.

Monografia ma na celu rozpoznanie i przybliżenie odbiorcom różnych aspektów zróżnicowanej twórczości wybitnego, choć nadal niedocenionego wrocławskiego twórcy.

Jurkiewicz był artystą realizującym swoje prekursorskie projekty nieprzerwanie przez ponad pięć dekad. Z wykształcenia był architektem, swoją drogę artystyczną zaczynał jako malarz, niemal natychmiast próbując przekraczać tradycyjnie rozumiane granice tego medium, koncentrując się nie tylko na ostatecznej formie danego obrazu, ale na procesie twórczym, z uwzględnieniem w nim roli przypadku (m.in. praca 4.X.67 – 21:14h).

Uznawany zazwyczaj za jednego z najbardziej interesujących przedstawicieli polskiej sztuki konceptualnej – to jego wystawa była początkiem działalności legendarnej Galerii pod Moną Lizą – był w gruncie rzeczy twórcą bardzo osobnym. „Etykieta” konceptualisty niewiele w istocie mówi o sposobie jego patrzenia na świat, szczególnej wrażliwości, otwartości na zjawiska zachodzące w wielu obszarach rzeczywistości. Jurkiewicz był bowiem niezwykle uważnym obserwatorem świata, wyczulonym na wszystkie jego przejawy zarówno te, które z ludzkiej perspektywy mają skalę makro-, takie jak ruch planet i inne zjawiska astronomiczne, a także mikro-, kiedy koncentrował swoją uwagę na uprawianych przez siebie roślinach oraz drobnych zwierzętach: myszkach i chomikach, które odegrały w jego działalności szczególną rolę.

Od dzieciństwa rozwijał pasję, jaką była astronomia, co przełożyło się na jego sztukę i przejawiło się w powstających od 1972 r. fotografiach, na których Jurkiewicz rejestrował ruch planet, posługując się w tym celu skonstruowanym samodzielnie teleskopem, ustawionym w oknie jego niewielkiego wrocławskiego mieszkania. Mówił o tych realizacjach: Ja się niczym nie trudzę – mówił artysta – ja nic nie zbijam, nie zlecam nawet, jak Robert Morris, wykonania jakichś brył. Po prostu ustawiam teleskop, (…) Jowisz, poruszając się sam zostawia ślad na kliszy.

Wspomniane mieszkanie, z okna którego artysta obserwował gwiazdy, jawi się z perspektywy czasu, jako swoista figura w jego twórczości, miejsce, które było kameralną, niemal intymną sceną dla jego dokamerowych performance (Spadające światło, 1970), a także swoistym laboratorium do prowadzenia wspomnianych obserwacji: astronomicznych, astrofizycznych, botanicznych. Stało się tak w momencie, przypadającym na połowę lat 70., kiedy Jurkiewicz zaczął ograniczać gest artystyczny, sublimując swoje działania niemal tylko do obserwacji i dokumentowania tej obserwacji, jak na przykład w przypadku fotograficznej rejestracji „ruchu” tarczy słonecznej na kuchennej ścianie (Słońce, 1.VII.72). Postawa Jurkiewicza, bliska kontemplacyjnej, była przejawem jego postrzegania codzienności, jako przestrzeni dla wydarzeń i spraw niezwykłych, a jego prace wskazują ten kierunek odbioru świata także innym. Autorem eseju poświęconego temu aspektowi twórczości Jurkiewicza jest Karol Sienkiewicz.

Bardzo istotnym wymiarem jego działalności była uprawa roślin. Ten rodzaj aktywności stał się w pewnym momencie osią jego twórczości – wówczas, kiedy Jurkiewicz porzuca malarstwo czy w ogóle jakąkolwiek „wytwórczość”, powielanie artefaktów takich jak obrazy czy obiekty. Z dzisiejszej perspektywy taka postawa jawi się jako prekursorskie działanie o zabarwieniu ekologicznym – współcześnie wielu artystów podejmuje refleksję nad tym, czy wobec wzmożonej nadprodukcji rzeczy, generowanie nowych „przedmiotów” – czyli dzieł sztuki, nie jest po prostu szkodliwe. Jednocześnie jednak zainteresowanie roślinnym mikrokosmosem artyści przejawiali „od zawsze” – tekst Jakuba Piwowarskiego odnosi się do tego okresu twórczości Jurkiewicza, w którym materią artysty były rośliny, a także sytuuje te prace w kontekście historycznym.

Jurkiewicz przez cały okres swojej działalności artystycznej pisał – były to zarówno teksty o sztuce, dziś nadal współczesne, pełne ważnych spostrzeżeń i tropów, które mogą służyć obecnie do interpretowania jego twórczości, jak również poezja, wydana w 1997 r. w tomie Tylko Jedynie Zawsze. Literacką twórczość Jurkiewicza na potrzeby książki przeanalizował Paweł Polit, który wiele uwagi poświęcił także kluczowym pracom artysty (Schody nieosiągalne, Białe czyste cienkie płótno), tworząc zarówno dla tekstów Jurkiewicza, jak i jego prac wizualnych wspólną perspektywę interpretacji.
Książka jest także próbą analizy działalności Zdzisława Jurkiewicza w kontekście międzynarodowym.

Autorami tekstów do książki są: Marika Kuźmicz, Paweł Polit, Karol Sienkiewicz i Jakub Piwowarski.
Publikacja zawiera także liczne teksty Zdzisława Jurkiewicza, w tym wybór tekstów wcześniej niepublikowanych, teksty Jerzego Ludwińskiego, Leszka Malugi oraz rozmowę Zbigniewa Makarewicza z Aliną Jurkiewicz-Malugą.

Partner spotkania: OP ENHEIM
Partner publikacji: Fundacja Arton

Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Budżetu Województwa Dolnośląskiego.

Patronat honorowy: Cezary Przybylski – Marszałek Województwa Dolnośląskiego

Patronat medialny: TVP Kultura, Radio Wrocław, Radio RAM, Radio Wrocław Kultura, Notes Na 6 Tygodni, Magazyn Szum, Block Magazine, Miesięcznik ODRA, Pismo Artystyczne Format

Book promotion OCCURRENCES. ZDZISŁAW JURKIEWICZ

Date
10 December 2019, 18:00

Place
OP ENHEIM
Plac Solny 4, Wrocław
Salon Herz, fifth floor
Free admission!

Participants
Alina Jurkiewicz, Zbigniew Makarewicz, Paweł Polit

Conducted by
Marika Kuźmicz

We kindly invite everyone to attend the meeting at Salon Herz OP ENHEIM which is going to take place on Tuesday, 10 December 2019 at 18:00, for the first presentation of the monograph Occurrences. Zdzisław Jurkiewicz, published by the Culture and Art Centre in Wrocław.

The monograph aims to define various aspects of the diversified creative output produced by the eminent though underrated artist from Wrocław, and to bring them home to the public.

For more than five decades, Jurkiewicz relentlessly carried out his precursory artistic projects. An architect by profession, he embarked on his artistic career as a painter, almost immediately pushing the limits of the medium as they were traditionally understood, focusing not only on the ultimate form of the painting, but also on the creative process with chance taken into account (e.g. 4.X.67 – 21:14h).

Commonly considered to be one of the most intriguing exponents of conceptual art in Poland – an exhibition of his work marked the beginning of the legendary Galeria pod Moną Lizą – he was in fact a very separate creator. The label ‘conceptual’ fails to explain his approach to the world, his great sensitivity and openness to phenomena occurring in numerous areas of reality. Jurkiewicz was an acute observer of life, highly responsive to all its manifestations, from those perceived by humans as the macroworld – including planetary motion and other astronomic events, to the microworld when he turned his attention to the plants he cultivated and small animals, such as mice and hamsters, which occupied a special position in his work.

He had pursued his passion for astronomy since he was a child, and it found its way into his work – in his photographs, which he would take from 1972 on, Jurkiewicz recorded planetary motion with a telescope he himself constructed and mounted on the window sill at his flat in Wrocław. He commented: I do nothing at all – the artist said – I nail nothing together, I do not even, unlike Robert Morris, have some shapes made. All I do is put up the telescope, (…) Jupiter itself leaves a trace on the film as it moves.

With hindsight, the flat from which the artist observed the stars appears as a feature in his work, an almost intimate scene for his on-camera performances (Spadające światło [Falling Light], 1970), and a laboratory for observing astronomic, astrophysical or botanical phenomena. That happened in the mid-1970s when Jurkiewicz began to diminish his artistic gesture, sublimating his activities to mere observation and documentation of it, for instance in the photographic records of the “motion” of the sun upon the kitchen wall (Słońce, 1.VII.72 [Sun, 1 July 1972]). Akin to a contemplative stance, Jurkiewicz’s attitude reflected his perception of daily life as a space for extraordinary events and matters, and his pieces suggest such approach to others as well. This facet of Jurkiewicz’s work is discussed in Karol Sienkiewicz’s essay.

Cultivating plants was a crucial aspect of his work. At one point, this type of activity became the axis of his practices as he abandoned painting or anything that involved “production,” multiplying artefacts such as paintings or objects. Today, this looks like a precursory ecological approach – many artists believe nowadays that generating new “items” – works of art may be simply harmful, considering intense overproduction of goods. Yet, artists have ‘always’ been interested in the microcosm of plants – Jakub Piwowarski’s essay is devoted to the period in Jurkiewicz’s work when plants constituted for him the artistic matter, and presents the pieces created at the time in a historical context.

Throughout his artistic career Jurkiewicz wrote articles on art which have not lost their topicality, brimming with significant observations and tropes, and helpful for interpreting his oeuvre today, but also poetry, published in a book titled Tylko Jedynie Zawsze [Only Alone Always] in 1997.

Jurkiewicz’s literary output has been examined by Paweł Polit, who has also explored the artist’s key works (Schody nieosiągalne [Unreachable Stairs], Białe czyste cienkie płótno [White Pure Thin Canvas]), providing a new common perspective for interpretation of his visual works and writings.

The book also attempts to analyse Zdzisław Jurkiewicz’s work in the international context.

The book features essays by: Marika Kuźmicz, Paweł Polit, Karol Sienkiewicz and Jakub Piwowarski. It also contains numerous texts by Zdzisław Jurkiewicz, including a selection of unpublished writings, as well as essays by Jerzy Ludwiński, Leszek Maluga and a conversation between Zbigniew Makarewicz and Alina Jurkiewicz-Maluga.

Meeting Partner: OP ENHEIM
Publication Partner: Fundacja Arton

Publisher: Culture and Art Centre in Wroclaw – Cultural Institution by the Government of the Lower Silesian Region

Subsidised by the Ministry of Culture and National Heritage from the Fund for the Promotion of Culture and from the Budget of the Lower Silesian Voivodeship.

Honorary Patron: Cezary Przybylski – Marshal of the Lower Silesian Voivodeship

Media Patrons: TVP Kultura, Radio Wrocław, Radio RAM, Radio Wrocław Kultura, Notes Na 6 Tygodni, Magazyn Szum, Block Magazine, Miesięcznik ODRA, Pismo Artystyczne Format

Spotkanie promujące książkę „Tomasz Domański. Pomniki Czasu”

W piątek, 6 grudnia 2019 w godzinach 15.00–16.00 serdecznie zapraszamy na 28. Wrocławskie Targi Dobrych Książek, podczas których odbędzie się promocja monografii pt. „Tomasz Domański. Pomniki Czasu” oraz spotkanie z Autorem.

Wydana w 2018 roku przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu, monografia dokumentuje ponad ćwierćwiecze twórczości jednego z najciekawszych polskich artystów działającego w dziedzinie sztuki akcji i sztuki efemerycznej. Zawiera unikalny materiał ikonograficzny dokumentujący prace artysty. Obok tekstów autorskich, opisujących osobiste zaangażowanie i motywacje, książka zawiera komentarze, recenzje, teksty krytyczne objaśniające rozumienie Pomników Czasu jako monumentu relatywnego w kategorii współczesnej rzeźby. Znaczną część monografii stanowi „Życiorys ilustrowany” napisany przez Tomasza Domańskiego, ukazujący wiele faktów z jego artystycznej biografii i kulisy powstawania poszczególnych realizacji. Rozmowa o monografii będzie punktem wyjścia do pogłębienia wiedzy na temat twórczości Tomasza Domańskiego i do szerszych rozważań na temat sztuki efemerycznej.

Artysta o Pomnikach Czasu pisze, że są „realizacją obiektów tworzonych z zamysłem obserwowania działania czasu w materii”. Nie jest tutaj istotne skończone dzieło sztuki, ważny jest proces jego powstawania, cykl życia dzieła, którego częścią są także destrukcja i dematerializacja. Poczucie tymczasowości i przemijania zostały immanentnie wpisane w tę twórczość. Domański w swoich pracach odwołuje się do skrajnych kategorii, łącząc je w nierozerwalne pary: życie – śmierć, natura – kultura, fizyczność – metafizyka, życie – sztuka, a właściwie w tym przypadku należałoby napisać życiosztuka.

„Pomniki Czasu potrafią zatrzymać ludzi, zachęcić do partycypacji w niełatwej sztuce koncepcyjnej, a zwłaszcza w jej efemerycznej odsłonie. Wydaje mi się, że ten fenomen karmi się naszym strachem; witkacowskim bólem istnienia i tajemnicą bytu, nostalgią przemijania, «smutkiem szczęścia» Leopolda Staffa, a w końcu atawistycznym lękiem przed śmiercią. Pomniki Czasu w sposób metaforyczny przetransponowały te obawy i zahibernowały je w lodową bryłę tymczasowego przetrwania. W tak zaaranżowanej narracji przemijania odnalazłem swój język do opisania czasu w sztuce, a ponieważ ten wątek mechaniki świata dotyczy nas wszystkich, staje się uniwersalny. We wspólnym odczuwaniu upływu czasu tkwi siła oddziaływania tego cyklu. Używam abstrakcyjnej formuły do przedstawienia swoich przemyśleń i przeczuć, by po chwili poprowadzić odbiorcę do sedna i istoty mojej intencji. Gdy publiczność je odkrywa, staje się odrobinę silniejsza w swojej prywatnej bitwie z czasem.” (T. Domański, Życiorys ilustrowany, w: Tomasz Domański. Pomniki Czasu, Wrocław 2018).

Tomasz Domański (autor tekstów, redaktor publikacji) – urodzony w 1962 roku. Artysta multimedialny, zajmuje się sztuką efemeryczną. Pracuje przeważnie z naturalnymi materiałami: wodą, lodem, ogniem, drewnem, słomą, popiołem, metalem, wykorzystując właściwe im procesy. Sięga po nowe media – wideo i techniki cyfrowe – tworząc filmy i animacje jako integralne elementy wielu swoich realizacji. W 1993 roku ukończył Akademię Sztuk Pięknych we Wrocławiu, a w 2003 uzyskał tytuł doktora. W 1995 przebywał na rocznym stypendium w Indiach na uniwersytecie w Varanasi (Banaras Hindu University). Był pięciokrotnym stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wielu fundacji, m.in. Pollock-Krasner z Nowego Jorku, Laurenz Foundation z Bazylei, Elizabeth Montag z Bonn, UNESCO-Aschberg z Paryża, Adolpha i Esthery Gottlieb z Nowego Jorku. W 1997 roku reprezentował Polskę na IX Triennale Sztuki Współczesnej w New Delhi. W latach 2000–2004 pełnił funkcję członka Rady Programowej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Był nominowany do Paszportu „Polityki”. Brał udział w pięćdziesięciu wystawach indywidualnych i ponad stu zbiorowych. Od 2002 roku we wsi Komorowice na Dolnym Śląsku realizuje projekt symbiotycznego ogrodu rzeźb – WIEŻOGRÓD / TowerTopia.

Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Strefa Kultury Wrocław jest Partnerem Wydawniczym Książki w ramach Wrocławskiego Programu Wydawniczego.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Samorządu Województwa Dolnośląskiego.

Redakcja: Tomasz Domański, Sylwia Świsłocka-Karwot
Współpraca redakcyjna: Agnieszka Chodysz-Foryś, Beata Lubicka
Projekt: Bartosz Konieczny, Tomasz Domański

Teksty: Jolanta Ciesielska, Eulalia Domanowska, Tomasz Domański, Paweł Gusin, Katarzyna Karaskiewicz, Jerzy Kąkol, Piotr Krajewski, Beata Lubicka, Thomas Neumaier, Sylwia Świsłocka-Karwot, Grzegorz Sztabiński

Cena: 80 zł

Zdarzenia. Zdzisław Jurkiewicz

ZDARZENIA. ZDZISŁAW JURKIEWICZ
Pod redakcją dr Mariki Kuźmicz

Przygotowywana obecnie przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu publikacja Zdarzenia poświęcona Zdzisławowi Jurkiewiczowi pod redakcją dr Mariki Kuźmicz ma na celu rozpoznanie i przybliżenie odbiorcom różnych aspektów zróżnicowanej twórczości wybitnego, choć nadal niedocenionego wrocławskiego twórcy.

Jurkiewicz był artystą realizującym swoje prekursorskie projekty nieprzerwanie przez ponad pięć dekad. Z wykształcenia był architektem, swoją drogę artystyczną zaczynał jako malarz, niemal natychmiast próbując przekraczać tradycyjnie rozumiane granice tego medium, koncentrując się nie tylko na ostatecznej formie danego obrazu, ale na procesie twórczym, z uwzględnieniem w nim roli przypadku (m.in. praca 4.X.67 – 21:14h).

Uznawany zazwyczaj za jednego z najbardziej interesujących przedstawicieli polskiej sztuki konceptualnej – to jego wystawa była początkiem działalności legendarnej Galerii pod Moną Lizą – był w gruncie rzeczy twórcą bardzo osobnym. „Etykieta” konceptualisty niewiele w istocie mówi o sposobie jego patrzenia na świat, szczególnej wrażliwości, otwartości na zjawiska zachodzące w wielu obszarach rzeczywistości. Jurkiewicz był bowiem niezwykle uważnym obserwatorem świata, wyczulonym na wszystkie jego przejawy, zarówno te, które z ludzkiej perspektywy mają skalę makro, takie jak ruch planet i inne zjawiska astronomiczne, a także mikro – kiedy koncentrował swoją uwagę na uprawianych przez siebie roślinach oraz drobnych zwierzętach: myszkach i chomikach, które odegrały w jego działalności szczególną rolę.

Od dzieciństwa rozwijał pasję, jaką była astronomia, co przełożyło się na jego sztukę i przejawiło się w powstających od 1972 r. fotografiach, na których Jurkiewicz rejestrował ruch planet, posługując się w tym celu skonstruowanym samodzielnie teleskopem, ustawionym w oknie jego niewielkiego wrocławskiego mieszkania. Mówił o tych realizacjach: „Ja się niczym nie trudzę – mówił artysta – ja nic nie zbijam, nie zlecam nawet, jak Robert Morris, wykonania jakichś brył. Po prostu ustawiam teleskop, (…) Jowisz, poruszając się sam zostawia ślad na kliszy”.

Wspomniane mieszkanie, z okna którego artysta obserwował gwiazdy, jawi się z perspektywy czasu, jako swoista figura w jego twórczości, miejsce, które było kameralną, niemal intymną sceną dla jego dokamerowych performance (Spadające światło, 1970), a także swoistym laboratorium do prowadzenia wspomnianych obserwacji: astronomicznych, astrofizycznych, botanicznych. Stało się tak w momencie, przypadającym na połowę lat 70., kiedy Jurkiewicz zaczął ograniczać gest artystyczny, sublimując swoje działania niemal tylko do obserwacji i dokumentowania tej obserwacji, jak na przykład w przypadku fotograficznej rejestracji „ruchu” tarczy słonecznej na kuchennej ścianie (Słońce, 1.VII.72). Postawa Jurkiewicza, bliska kontemplacyjnej, była przejawem jego postrzegania codzienności, jako przestrzeni dla wydarzeń i spraw niezwykłych, a jego prace wskazują ten kierunek odbioru świata także innym. Autorem eseju poświęconego temu aspektowi twórczości Jurkiewicza jest Karol Sienkiewicz.

Bardzo istotnym wymiarem jego działalności była uprawa roślin. Ten rodzaj aktywności stał się w pewnym momencie osią jego twórczości – wówczas, kiedy Jurkiewicz porzuca malarstwo czy w ogóle jakąkolwiek „wytwórczość”, powielanie artefaktów takich jak obrazy czy obiekty. Z dzisiejszej perspektywy taka postawa jawi się jako prekursorskie działanie o zabarwieniu ekologicznym – współcześnie wielu artystów podejmuje refleksję nad tym, czy wobec wzmożonej nadprodukcji rzeczy, generowanie nowych „przedmiotów” – czyli dzieł sztuki, nie jest po prostu szkodliwe. Jednocześnie jednak zainteresowanie roślinnym mikrokosmosem artyści przejawiali „od zawsze” – tekst Jakuba Piwowarskiego odnosi się do tego okresu twórczości Jurkiewicza, w którym materią artysty były rośliny, a także sytuuje te prace w kontekście historycznym.

Jurkiewicz przez cały okres swojej działalności artystycznej pisał – były to zarówno teksty o sztuce, dziś nadal współczesne, pełne ważnych spostrzeżeń i tropów, które mogą służyć obecnie do interpretowania jego twórczości, jak również poezja, wydana w 1997 r. w tomie Tylko Jedynie Zawsze. Literacką twórczość Jurkiewicza na potrzeby książki przeanalizował Paweł Polit, który wiele uwagi poświęcił także kluczowym pracom artysty (Schody nieosiągalne, Białe czyste cienkie płótno), tworząc zarówno dla tekstów Jurkiewicza, jak i jego prac wizualnych wspólną perspektywę interpretacji.

Książka jest także próbą analizy działalności Zdzisława Jurkiewicza w kontekście międzynarodowym.

Autorami tekstów do książki są: Marika Kuźmicz, Paweł Polit, Karol Sienkiewicz i Jakub Piwowarski.

Publikacja zawiera także liczne teksty Zdzisława Jurkiewicza, w tym wybór tekstów wcześniej niepublikowanych.

Książka ukaże się w listopadzie 2019 r.

Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz budżetu Województwa Dolnośląskiego.

Patronat medialny: TVP Kultura, Radio Wrocław, Radio RAM, Radio Wrocław Kultura, Notes Na 6 Tygodni, Magazyn Szum, Block Magazine, Miesięcznik ODRA, Pismo Artystyczne Format