autor: Tomasz Miłkowski
rok wydania: 2016

„166 monodramów” to kolekcja tylu właśnie, ile wymienia się w tytule, spektakli teatru jednego aktora. Autor wybrał je, kierując się kryterium charakterystyczności – każdy z omawianych monodramów oddaje pewien typ wypowiedzi artystycznej, który na scenie jednoosobowej zwracał uwagę oryginalnością albo typowością. Przy czym krytyka interesowała motywacja, którą kierowali się artyści, podejmujący ryzyko spotkania z widzem sam na sam, bez wsparcia innych wykonawców, a często nawet bez wspomagającej ich inscenizacji.

 Głównym zasobem, z którego czerpał autor, były wieczory spędzone na festiwalach we Wrocławiu i Toruniu, które wytyczały przez ostatnie pół wieku główny nurt teatru jednego aktora w Polsce. Wrocław z czasem stał się także oknem prowadzącym na świat dzisiejszego monodramu. Jubileusz festiwalu wrocławskiego, najstarszego tego typu festiwalu na świecie, dorobek jego kreatora, Wiesława Gerasa, były więc głównym źródłem doboru repertuaru w tej książce. Od czasu do czasu jednak pojawiają się tutaj spektakle, które do Wrocławia nie zawitały z rozmaitych powodów, a których obecność wzbogaca obraz polskiego teatru indywidualistów. Kolekcjoner monodramów, gdyby zechciał obejrzeć zgromadzone tu spektakle jeden po drugim, musiałby je oglądać przez siedem dni i nocy bez przerwy. Gdyby zachował higienę pracy i spędzał na widowni jedynie osiem godzin dziennie, trwałoby to cały miesiąc. A ponieważ to z wielu powodów niemożliwe, autor zaprosił nas do swego teatru wspomnień.

Tomasz Miłkowski – dziennikarz, krytyk, redaktor, od początku lat 70. interesuje się ruchem teatru jednego aktora. Częsty bywalec i juror festiwali we Wrocławiu, Warszawie, Toruniu, Helu, Kownie, Sankt Petersburgu. Autor i redaktor kilku książek związanych ze sceną jednoosobową. Nadal aktywny jako recenzent, m.in. tygodnika „Przegląd”, redaktor naczelny czasopisma internetowego „Yorick” i promotor młodej krytyki – przewodniczy kapitule Nagrody im. Andrzeja Żurowskiego dla młodych krytyków. Uważa, że teatr jednego aktora jest soczewką, w której skupiają się poszukiwania współczesnego teatru. Toteż wciąż wypatruje nowych monodramów w nadziei, że w ten sposób dowie się, co nas czeka jutro.

Czarna książeczka z Hamletem – seria wydawnicza poświęcona ruchowi teatrów jednego aktora i sylwetkom wybitnych aktorów polskich i zagranicznych. Wydawana od 2007 roku w ramach Wrocławskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora przez Wrocławskie Towarzystwo Przyjaciół Teatru i Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu. Do 2016 roku tej w serii ukazało się 16 publikacji.

autor: Katarzyna Flader-Rzeszowska
rok wydania: 2016

Tadeusz Malak to artysta osobny, tworzący konsekwentnie swój poezjoteatr od 65 lat! Książka Katarzyny Flader-Rzeszowskiej pokazuje, jak dzięki scenie aktor odsłania prawdę o człowieku współczesnym, stojącym wobec etycznych dylematów, uwikłanym w tragiczne dzieje historii, szukającym sensu. Takiego bohatera Malak odnajduje w poezji Lorki, Herberta, Różewicza (to ona stanowi podstawę scenariuszy jego jednoosobowych spektakli). Wykonawca artystyczne poszukiwania traktuje jako zadanie, rodzaj społecznego posłannictwa. Należy do pokolenia twórców, dla których etos aktora zobowiązuje do ciężkiej pracy i ciągłego rozwijania rzemiosła.

Autorka krok po kroku przybliża tę artystyczną osobowość i precyzyjnie opisuje to, jak Tadeusz Malak od lat 60. współtworzy ruch teatru jednego aktora w Polsce. Ten klasyk sztuki monodramu w sposób decydujący przyczynił się do ukształtowania jednoosobowego teatru poezji, łączącego szacunek do słowa autora z głęboko przemyślaną interpretacją wykonawcy.

Katarzyna Flader-Rzeszowska – historyk teatru, wykładowca akademicki. Ukończyła Wydział Wiedzy o Teatrze w warszawskiej Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza oraz Wydział Nauk Historycznych i Społecznych na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, absolwentka Podyplomowych Studiów Humanistycznych w Polskiej Akademii Nauk. Doktorat uzyskała w Instytucie Sztuki PAN. Obecnie wykłada na Komunikacji Medialno-Kulturowej UKSW. Jest zastępcą redaktora naczelnego kwartalnika „Kultura-Media-Teologia”, współpracuje z miesięcznikiem „Teatr”. Wielokrotna laureatka konkursów recytatorskich. W teatrze jednego aktora zadebiutowała spektaklem Oczami mojej żony na podstawie „Wesel w domu” Bohumila Hrabala. Jest autorką książek „Promieniowanie rapsodyzmu. W kręgu myśli i praktyki teatralnej Mieczysława Kotlarczyka” (Warszawa 2008), „Miejsca teologiczne w kulturze wizualnej” (Kraków-Warszawa 2013), współredaktorką publikacji „Jan Paweł II człowiek kultury” (Kraków 2008), „Słowo w kulturze współczesnej” (Warszawa 2009) i innych. Od lat obserwuje i opisuje ruch teatrów jednego aktora

Czarna książeczka z Hamletem – seria wydawnicza poświęcona ruchowi teatrów jednego aktora i sylwetkom wybitnych aktorów polskich i zagranicznych. Wydawana od 2007 roku w ramach Wrocławskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora przez Wrocławskie Towarzystwo Przyjaciół Teatru i Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu. Do 2016 roku tej w serii ukazało się 16 publikacji.

Czarna książeczka z Hamletem – seria wydawnicza poświęcona ruchowi teatrów jednego aktora i sylwetkom wybitnych aktorów polskich i zagranicznych. Wydawana od 2007 roku w ramach Wrocławskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora przez Wrocławskie Towarzystwo Przyjaciół Teatru i Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu. Do 2016 roku w tej serii ukazało się 16 publikacji.

Autorka – akademicki badacz teatru, a zarazem reżyser –praktyk, ponadto prywatnie przyjaciółka Lidii Danylczuk, w pogłębionym merytorycznie i ciepłym eseju przybliża czytelnikowi osobę i dzieje kariery teatralnej tej nietuzinkowej aktorki. Jej tekst nie stroni nie tylko od szczegółowych anegdot, ale również i wtrąceń trafnie objaśniających skomplikowane pozateatralne konteksty drogi artystycznej bohaterki. Jest on także źródłem wiedzy na temat przemian teatru ukraińskiego i wtajemnicza w intymności zmagań z materią teatru na poziomie filozofii, aksjologii i technologii, jakie stały się udziałem twórczych i konsekwentnych przyjaciółek (Wołyćkiej-Zubko i Danylczuk) zakochanych w scenie. Scenie, w której dostrzegają swego rodzaju instrumentarium, za pomocą którego artysta wypełnia misję humanistycznej samorealizacji i staje się pośrednikiem w wymianie dóbr wyższego rzędu między ludźmi.

Dr Iryna Wołyćka-Zubko – historyk teatru, krytyk teatralny, etnograf i reżyser. Zasłużony Artysta Ukrainy, członek Narodowego Związku Teatralnego Ukrainy. Lwowianka. Ukończyła Wydział Teatrologii Leningradzkiego Instytutu Teatru, Muzyki  i Kinematografii, (obecnie – Akademia Sztuki Teatralnej w Sankt Petersburgu). Studia podyplomowe w tym samym Instytucie zakończyła obroną pracy dyplomowej na temat „Problem kształtowania osobowości Lesia Kurbasa” (St. Petersburg, 1992). Pracuje jako adiunkt w Katedrze Historii Sztuki Instytutu Ludoznawstwa Narodowej Akademii Nauk Ukrainy (Lwów), współpracuje z Narodowym Centrum Sztuk Scenicznych Ł. Kurbasa (Kijów). Autorka monografii naukowych: „Elementy teatralne w tradycyjnej obrzędowości Karpat ukraińskich końca XIX – początku XX wieku” (Kijów, 1993), „Teatralna młodość Lesia Kurbasa” (Lwów, 1995). Publikowała artykuły na łamach czasopism „Kijów”, „Dom Ukraiński” i innych, a także w periodykach specjalistycznych: „Zapiski Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki (prace sekcji teatroznawczej)”, „Zeszyty Etnologiczne”, „Lektury Kurbasowskie”. W 1997 roku, wraz z aktorką Lidią Danylczuk, utworzyła eksperymentalne warsztaty twórcze „Teatr w koszyku”, w którym jako reżyser zrealizowała dwanaście spektakli, w tym pięć monodramów (Białe motyle, plecione łańcuchy, wg prozy W. Stefanyka: Skradzione szczęście I. Franko; Ryszard po Ryszardzie wg kronik historycznych W. Szekspira Ryszard III). Aktywnie uczestniczy w polsko-ukraińskich projektach teatralnych. Po raz pierwszy przetłumaczyła na język ukraiński publikowane w 1992 roku we Wrocławiu przez prof. Ireneusza Guszpita teksty Juliusza Osterwy „Z zapisków” (aktualnie czekają na druk). Laureatka Nagrody Państwowej, regionalnej nagrody Kurbasa, Nagrody Teatralnej im. B. Romanickiego, artystycznej premii Bronek, nagrody niezależnego magazynu kulturoznawczego „Ji”, „Za dobrą sprawę”, dama orderu św. Barbary Męczennicy, nagradzana również w Polsce podczas Festiwali Teatrów Jednego Aktora we Wrocławiu i Toruniu.

Seria: Czarna Książeczka z Hamletem 

Redakcja: Maria Lubieniecka

Tekst: Iryna Wołyćka-Zubko

Projekt graficzny: Kaja Żurowska-Giers

Redakcja: Maria Lubieniecka

Fotografie: archiwum aktorki, arcgiwum WROSTJA, Tadeusz Szwed

Wydawcy:
Wrocławskie Towarzystwo Przyjaciół Teatru
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Opracowanie graficzne, skład i łamanie: Piotr Kłosowicz

Druk: Agencja reklamowa LE

ISBN 978-83-62290-70-3

Format:  16 x 12 cm | liczba stron: 215 | oprawa: miękka

Język: polski, ukraiński

Текст: (Польський, Український)

Rok: 2015

Copyright by Iryna Wołyćka-Zubko

Cena: 10 zł + koszt wysyłki

DOSTĘPNA W SPRZEDAŻY

Książkę można zamówić w sklepie internetowym: www.sklep.okis.pl

Projekt dofinansowany ze środków Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucji Samorządu Województwa Dolnośląskiego oraz Wrocławskiego Towarzystwa Przyjaciół Teatru

autor: Katarzyna Flader-Rzeszowska
rok wydania: 2014

Wędrowanie Wiesława Komasy określają zarówno spektakle zespołowe, poetyckie koncerty słowa, jak i praca pedagogiczna. Zasadniczy wpływ ma na nie także teatr jednego aktora. Dla Komasy monodram to spotkanie z drugim człowiekiem, to zmaganie się poprzez scenę ze światem i samym sobą. Jego aktorstwo zawsze niesie jakiś problem, wartości, o które artysta chce i musi walczyć. Komasa nie stworzył wielu monodramów, bo w ponad czterdziestoletniej pracy artystycznej zaproponował siedem wypowiedzi jednoosobowych, większość przygotował na początku drogi zawodowej. Wynikało to z buntu młodości, z gorącej potrzeby wypowiedzenia się na ważne tematy, z żaru emocji drzemią- cych w aktorze. Czas łagodzi uczucia. Wiesław Komasa nigdy jednak nie przestał wyrażać w jednoosobowym teatrze swoich pragnień i wątpliwości. Dowodzi tego Katarzyna Flader-Rzeszowska, która z dbałością o historyczne szczegóły ukazuje osobną i wyjątkową drogę artysty.

omasa nie stworzył wielu monodramów, bo w ponad czterdziestoletniej pracy artystycznej zaproponował siedem wypowiedzi jednoosobowych, większość przygotował na początku drogi zawodowej. Wynikało to z buntu młodości, z gorącej potrzeby wypowiedzenia się na ważne tematy, z żaru emocji drzemiących w aktorze. Czas łagodzi uczucia. Wiesław Komasa nigdy jednak nie przestał wyrażać w jednoosobowym teatrze swoich pragnień i wątpliwości. Dowodzi tego Katarzyna Flader-Rzeszowska, która z dbałością o historyczne szczegóły ukazuje osobną i wyjątkową drogę artysty.

                                                                                                                                                        Prof. dr hab. Jan Ciechowicz

Wiesław Komasa
(ur. 15 stycznia 1949 roku w Nowym Wiśniczu) – aktor teatralny, filmowy, dubbingowy, recytator, reżyser, pedagog. Po ukończeniu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie dostał angaż w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu. Jego pierwszą rolą był Albin w Ślubach Panieńskich w reż. Macieja Prusa (1971). Po dwóch sezonach rozpoczął pracę w Teatrze Nowym w Poznaniu (1973–1988), gdzie dyrekcję obejmowała Izabella Cywińska. Na ekranie zadebiutował w roku 1975 w filmie Kazimierz Wielkich (reż. E. i Cz. Petelscy) W latach 1980-1986 współpracował z Teatrem im. Andrzeja Jawienia Krystyny i Celestyna Skołudów. W roku 1988 przeniósł się do Warszawy. Należał do zespołu Janusza Wiśniewskiego (rola w Olśnieniu). W tym samym roku rozpoczął pracę w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie (obecnie Akademia Teatralna), z którą związany jest do dziś. W latach 2003-2004 pracował na etacie w Teatrze Polskim im. Arnolda Szyfmana.

W teatrze jednego aktora debiutował spektaklem Wołający (1971), opartym na kolażu utworów poetyckich i fragmentach Księgi Eklezjasty. Rok później przygotował Moją bajkę na podstawie fragmentów utworów Hessego, Tagorego, Stachury, Konwickiego. W 1973 roku przedstawił Odejście Kaina – poemat Marianny Bocian. Łącznie w swoim artystycznym dorobku ma 7 spektakli jednoosobowych (Z kilkoma małymi poprawkami 1975; Moje źródła 1986; Dopokąd idę 2003; Yorick, czyli spowiedź błazna 2006). Jego żona Gina Łopacińska jest śpiewaczką. Występowała z zespołem Spirituals and Gospel Singers. Mają czworo dzieci: Marię, Szymona, Zofię i Jana (reżysera i scenarzysty filmowego).
Za całokształt pracy artystycznej i pedagogicznej w 2011 roku Wiesław Komasa otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a w 2012 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaczył go Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

Katarzyna Flader-Rzeszowska –historyk teatru, wykładowca akademicki. Ukończyła Wydział Wiedzy o Teatrze w warszawskiej Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza oraz Wydział Nauk Historycznych i Społecznych na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, absolwentka Podyplomowych Studiów Humanistycznych w Polskiej Akademii Nauk. Doktorat uzyskała w Instytucie Sztuki PAN. Obecnie wykłada na Komunikacji Medialno-Kulturowej UKSW. Jest zastępcą redaktora naczelnego kwartalnika „Kultura-Media-Teologia”, współpracuje z miesięcznikiem „Teatr”. Wielokrotna laureatka konkursów recytatorskich. W teatrze jednego aktora zadebiutowała spektaklem Oczami mojej żony na podstawie Wesel w domu Bohumila Hrabala. Jest autorką książek Promieniowanie rapsodyzmu. W kręgu myśli i praktyki teatralnej Mieczysława Kotlarczyka (Warszawa 2008), Miejsca teologiczne w kulturze wizualnejm(Kraków-Warszawa 2013), współredaktorką publikacji Jan Paweł II człowiek kultury (Kraków 2008), Słowo w kulturze współczesnej (Warszawa 2009) i innych. Od lat obserwuje i opisuje ruch teatrów jednego aktora

Autorka przy okazji pisania książeczki o wędrówkach Komasy – artysty poszukującego, tak naprawdę chce opowiedzieć, niejako przy okazji, całą jego biografię. Sięga więc do Nowego Wiśnicza, jakieś 40 km od Krakowa, gdzie urodził się Wiesław w roku 1949, w rodzinnie humanistów, nauczycieli (matka bibliotekarka i siostra – polonistka, to gwarancja „oczytania” i dobrego gustu literackiego przyszłego artysty). Potem krakowska PWST im. Solskiego (1967-1972) i wpływ szkoły: Zofii Jaroszewskiej, Danuty Michałowskiej (pierwszej „solistki” w modelu monodramatycznym), Jerzego Jarockiego, a nawet Jerzego Grotowskiego (do którego idei teatru

ubogiego i ofiarniczego będzie Komasa powoli dorastał). (…) Potem idą spektakle jednoosobowe artysty, od Wołającego (1971) – przez min. Moją bajkę (1972) i Odejście Kaina (1973) – do Yoricka, czyli spowiedzi błazna (2006). Flader znakomicie operuje materią poetycką tych przedstawień; czyta, cytuje i rozumie ich poezję.

Prof. dr hab. Jan Ciechowicz

Czarna książeczka z Hamletem – seria wydawnicza poświęcona ruchowi teatrów jednego aktora i sylwetkom wybitnych aktorów polskich i zagranicznych. Wydawana od 2007 roku w ramach Wrocławskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora przez Wrocławskie Towarzystwo Przyjaciół Teatru i Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu. Do 2016 roku tej w serii ukazało się 16 publikacji.

Projekt wydawniczy „Czarna Książeczka z Hamletem”
dofinansowano ze środków Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu Instytucji Samorządu Województwa Dolnośląskiego.

autor: Tomasz Miłkowski
rok wydania: 2014

Zastanawiano się nieraz, kim Bogusław Kierc jest przede wszystkim: poetą czy aktorem? A może w jeszcze większym stopniu urodzonym pedagogiem? Jednak swoją biografią artystyczną Bogusław Kierc za- świadcza, że takie pytania i podziały nie mają większego sensu – jedyność, pojedyńczość Kierca polega na integralności tych trzech fundamentalnych nurtów twórczości, jego sztuki życia. Potwierdza to w tej książeczce Tomasz Miłkowski, który ukazuje drogę artysty, jaka 229 prowadziła do jego indywidualnego, oryginalnego teatru, będącego znakiem osobowości artysty, do jego samogry.

Zakochany pielgrzym to monografia teatru jednoosobowego Bogusława Kierca, organicznie związanego z całością jego życia i twórczości. Toteż pierwszą część książki wypełnia biografia artysty, która prowadzi do gniazda rodzinnego, przez okres dojrzewania i studiów po czasy najnowsze, będąca barwną opowieścią o jego doświadczeniach teatralnych i literackich. Część druga poświęcona została analizie myśli teatralnej Kierca, ze szczególnym uwzględnieniem teatru jednego aktora. Cześć trzecia przynosi opis i ocenę jego monodramów od debiutanckiego monodramu Śmieszni z gniewu, a z bólu tak bliscy po samogrę Manatki. Całość dowodzi, jak odrębnym i oryginalnym zjawiskiem w historii teatru jednego aktora jest twórczość Bogusława Kierca.

Tomasz Miłkowski, dziennikarz, krytyk teatralny i literacki, redaktor czasopism. Autor kilkunastu książek edukacyjnych, m.in. Praktycznego słownika terminów literackich (1995), Szkolnego słownika teatralnego (2000), Leksykonu dzieł i tematów literatury powszechnej (2002). Współautor (z Barbarą Henkel) książki o teatrze jednoosobowym Aktor obnażony (1986), autor monografii Teatr Siemion (2009), Andrzej Rozhin: Wybrałem teatr (2011), Teatr Norwida (2013), redaktor i współredaktor wielu publikacji teatralnych, m.in.: Czy teatr jednego aktora jest teatrem ubogim (2011), Transformation: the Polish Theatre after 1989 (2011), Boy Award Winners. 2001–2011 (2012). Od 2000 roku przewodniczy polskiej sekcji Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych (AICT/IACT), od 2003 roku członek Komitetu Wykonawczego tej organizacji, a od 2012 jej wiceprzewodniczącym. Redaktor naczelny kwartalnika internetowego „Yorick”, stale współpracuje z tygodnikiem „Przegląd” i miesięcznikiem „Stolica”, członek redakcji międzynarodowego czasopisma „Critical Stage”. W Akademii Teatralnej prowadzi zajęcia z pisania o teatrze. Od czterdziestu lat związany z ruchem teatrów jednego aktora.

Czarna książeczka z Hamletem – seria wydawnicza poświęcona ruchowi teatrów jednego aktora i sylwetkom wybitnych aktorów polskich i zagranicznych. Wydawana od 2007 roku w ramach Wrocławskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora przez Wrocławskie Towarzystwo Przyjaciół Teatru i Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu. Do 2016 roku w serii ukazało się 16 publikacji.

autor: Andrzej Żurowski
rok wydania: 2013

„Scenariusze szekspirowskie” to ostatnia książka przygotowana za życia przez Andrzeja Żurowskiego, pomysłodawcy serii „Czarna Ksią- żeczka z Hamletem”, której początek dał Jego esej „Sam z Szekspirem na scenie”. „Scenariusze”, poprzedzone wstępem autora, zawierają propozycje monodramów szekspirowskich, z powodzeniem wykonywanych na scenie („Yorick, czyli spowiedź błazna”, „Falstaff ”, „Shylock” i czekającej na premierę „Lady”) i spektakli ansamblowych – „Sny Wiliama i Felixa” (wystawione w reżyserii Krzysztofa Gordona) i „Szekspiriady”, zamówionej, ale już nie zrealizowanej przez Gustawa Holoubka. Tomik uzupełniają noty o spektaklach teatru jednego aktora opartych na scenariuszach Andrzeja Żurowskiego i wspomnienia o ich autorze, niezawodnym doradcy Wrocławskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora, wybitnym znawcy Szekspira i wnikliwym krytyku teatralnym.

Czarna książeczka z Hamletem – seria wydawnicza poświęcona ruchowi teatrów jednego aktora i sylwetkom wybitnych aktorów polskich i zagranicznych. Wydawana od 2007 roku w ramach Wrocławskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora przez Wrocławskie Towarzystwo Przyjaciół Teatru i Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu.