OKiS » RYTUAŁ 2017

Słowo post ma w brzmieniu jednoznaczność ostrza. Ciąży ku rozstrzygnięciu, ale nie przynosi ulgi ani upragnionego końca. Nie zapowiada żadnego nowego początku. To słowo unieważnia wszelkie wizje, nawet apokaliptyczne. Jest stanem bezczasowego zawieszenia, wyczerpania, bycia pomiędzy. Tym samym, wykracza ono poza wszelkie pojęcie i kieruje naszą uwagę ku przyszłości nie będącej wyzwoleniem od ograniczeń teraźniejszości. Tkwimy w tej świadomości bezradni. Post aktualizuje się nieustannie i powraca w każdym społecznym i kulturowym geście.

Geopolityka została skolonizowane przez post, dowodzi intelektualnego zagubienia, ideowej pustki. W świecie postpolityki zdewaluowanych praktyk i wartości, główną ekspresją stała się uzewnętrzniona społecznie trwoga – angst – którą stymulują za pomocą mediów i socjotechnicznych operacji rywalizujące ze sobą grupy, klany, środowiska, koncerny i lobby. Wewnętrzny paradoks tej walki polega na tym, że sprawowanie władzy w danej sferze widziane z innej perspektywy nosi znamiona uległości, poddania się dyktatowi innej siły. Od opresji post nie można uciec i się wyzwolić. Jesteśmy w niej zanurzeni.

W skali indywidualnej i gatunkowej post mówi o ambicjach związanych z przekraczaniem uwarunkowań naszej egzystencji. To ambicje o tyle wybrakowane i dyskusyjne, że nie są poparte uogólnioną refleksją na temat naszych etycznych braków, niedoskonałości, przewin i zaniedbań. Chcemy się wznosić i wykraczać poza siebie, stwarzać na nowo, udoskonalać, a jednocześnie nie zrobiliśmy rachunku sumienia. Zatem te ambicje świadczą bardziej o ucieczce i utajonym strachu. Nie mają nic wspólnego z afirmacją naszego bycia w świecie. W tym sensie są również post. Technologiczny postęp tylko to zwielokrotnia i modyfikuje, oferując coraz to inny rodzaj iluzji.

Post skazuje nas na konfrontację z samym sobą, na ciągłe patrzenie wstecz. Każdy z nas, na różnych etapach życia, doświadcza tego stanu zawieszenia, pragnąc go przekroczyć. Chcemy siebie ustawicznie rekonstruować. Dzień po dniu, dotyczy to każdego z nas z osobna, jak i całych zbiorowości.

Post-Rytuał jest pewnego rodzaju rekapitulacja wątków, które w cyklu wydarzeń opatrzonych hasłem „Rytuał” były przez artystów – zaproszonych do udziału w projekcie na przestrzeni kilkunastu lat – eksploatowane i badane. Nie wracamy do źródeł, bo jest to niemożliwie. Ale mamy poczucie, że niektóre motywy, przemyślenia, akty twórcze i manifestacje, wbrew upływowi czasu zyskały na aktualności i sile oddziaływania. Chcemy je ponownie w innej konfiguracji przetestować, wdając się z hegemonią post w wywrotową grę, której stawką jest chwila ulgi, zrozumienie, cisza, buntu, niezależność, zaskoczenie, poczucie spełnienia. Wszystko to, co jest bliskie artyście.

Patrzymy na to, co było i na to, co teraz i przed nami. Podejmujemy niestrudzony trud zaczynania wbrew wszystkiemu, od nowa.

Andrzej Jóźwik

Wystawa:

Aga Jarząbowa
Aleksandra Trojanowska
Andrzej Kosowski
Anna Bujak
Anna Gałuszka
Grażyna Jaskierska – Albrzykowska
Hubert Bujak
Igor Wójcik
Irmina Rusicka
Jacek Zachodny
Janusz Jasiński
Jarosław Potoczny
Jerzy Kosałka
Krzysztof Bryła
Krzysztof Skarbek
Krzysztof Wałaszek
Luiza Zimerman
Maciej Albrzykowski
Magdalena Grzybowska
Małgorzata Kazimierczak
Manfred Bator
Marek Grzyb
Martyna Zaradkiewicz
Michał Hycki
Michał Staszczak
Michał Wasiak
Mira Boczniowicz
Pani Tomaszewska
Paweł Mikułowski
Piotr Gardecki
Piotr Kołomański
Piotr Saul
Robert Lenard-Bachmann
Ryszard Szymańsk
Rytis Konstantinavicious
Sabina Sokół
Szymon Lubiński
Wojciech Małek
…
miejsce: Wyspa Tamka