Spotkanie z Agnieszką Wójtowicz poświęcone książce „Grotowski polityczny”

13 czerwca 2023, godz. 18.00
Instytut Grotowskiego, Sala Teatru Laboratorium
prowadzenie prof. Janusz Degler
Wstęp wolny, wymagana rezerwacja bezpłatnej wejściówki

Nie myśl.
Jak już myślisz to nie mów.
Jak już mówisz to nie pisz.
Jak już napisałeś to nie podpisuj.
Jak już podpisałeś to odwołaj wszystko natychmiast.

Pięć przykazań partyjnych, które są znane z czasów dyktatury stalinowskiej, dobrze charakteryzują atmosferę panującą w 1957 roku.

Mówić o tym, co istotne nie tylko dla jednego konkretnego człowieka, ale dla wielu, w czasie, w którym mówić nie wolno nic. O wolności słowa nie ma jak pisać, nie ma jak myśleć. Takie warunki są z jednej strony mało sprzyjające twórczości, z drugiej – skłaniają umysł reżysera do adaptacji i podjęcia gry rozumianej jako walka z systemem. Połączenie gry i walki aktorskiej, reżyserskiej, ludzkiej – takiej, której nie wolno przegrać. Bo jak inaczej zrewolucjonizować pojęcie teatru?

„Grotowski polityczny” opisuje Jerzego Grotowskiego jako polityka i stratega, aktywistę i reżysera, który w sposób przemyślany, akcentując lojalność wobec władz, starannie ukrywał swoje szczere intencje wyzwolenia teatru i słowa z niewoli.

„Grotowski polityczny” Agnieszki Wójtowicz to rezultat wieloletnich, żmudnych i szeroko zakrojonych badań archiwalnych. Imponująca jest ilość wykorzystanych dokumentów z kilkudziesięciu źródeł, w większości nieznanych. Wartość faktograficzna książki jest bezsporna, przy czym – co warto podkreślić – weryfikuje oraz wnosi wiele nowych ustaleń do historii lat 1955–1958. Na pewno wywoła dyskusje nie tylko z udziałem teatrologów, ale przede wszystkim historyków, bo pamięć o tym okresie jest ciągle żywa, czego dowodem są niedawne publikacje prasowe z okazji 65. rocznicy Października.

prof. dr hab. Janusz Degler

Jest to wyjątkowe, nowatorskie podejście autorki do Grotowskiego, oparte na solidnej kwerendzie uwieńczonej sukcesem. Nieznane teksty Grotowskiego, stenogramy jego zeznań, jego oświadczenia przed służbami, zostają tu opublikowane po raz pierwszy. Na dodatek fascynująca i kompetentna narracja autorki trzyma czytelnika w napięciu i zaciekawieniu. To w mojej opinii najważniejsza książka o twórcy Teatru Laboratorium, jaka powstała w ostatnich latach.

dr hab. Tadeusz Kornaś, prof. UJ

Fot. Tobiasz Papuczys

Janusz Degler jest profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego i Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie – Filia we Wrocławiu, historykiem literatury i teatru, edytorem. Przewodniczący Komitetu Redakcyjnego „Dzieł zebranych” S.I. Witkiewicza, autor wielu prac poświęconych jego twórczości, m.in. tomu szkiców „Witkacego portret wielokrotny” (Warszawa 2009, 2013), wydawca „Tekstów z lat 1965–1969” Jerzego Grotowskiego (Wrocław 1989, 1990, 1999) i promotor jego doktoratu honoris causa (Uniwersytet Wrocławski 1991).

Agnieszka Wójtowicz – dr, absolwentka krakowskiej teatrologii, historyk teatru, adiunkt w Instytucie Językoznawstwa Uniwersytetu Opolskiego. Autorka monografii „Od «Orfeusza»do «Studium o Hamlecie». Teatr 13 Rzędów w Opolu (1959–1964)” (Wrocław 2005) oraz „Grotowski. Bedeker opolski” (Opole 2019). Jej zainteresowania badawcze skupiają się wokół historii teatru polskiego w XX wieku (działalność teatralna Jerzego Grotowskiego oraz życie teatralne w Wilnie w dwudziestoleciu międzywojennym). Autorka ponad stu artykułów. Publikowała między innymi w „Notatniku Teatralnym”, „Didaskaliach”, „Teatrze” oraz „Pamiętniku Teatralnym”. Współautorka (wraz z Teresą Kudybą) filmu dokumentalnego o Jerzym Grotowskim „Gra zpamięcią. Jerzy Grotowski w Opolu”.

Organizator:
Instytut im. Jerzego Grotowskiego