AWARIA TELEFONU OKIS

Places for Deliberation. Barbara Kozłowska

urodziłam się w polsce wystawiałam dużo i zawsze tam gdzie nie chciałam wystawiać tam gdzie chciałabym wystawiać nigdy nie wystawiałam wyjeżdżałam podróżowałam występowałam wyjeżdżałam tam gdzie chciałam wyjechać z ważnych artystycznych powodów podróżowałam wszystkimi dostępnymi środkami lokomocji jak najdalej występowałam na plażach w galeriach i na video budowałam przenosiłam powtarzałam coś tam budowałam modele teoretyczne pojęć jakichś tam przenosiłam linię graniczną na księżyc i gdzieś tam powtarzałam zawsze te same banalne zdania o sztuce i rzeczywistości albo zawsze tę samą banalną prawdę o sztuce pisałam oczywistości o czymś tam brałam udział w wystawach w polsce rumunii wielkiej brytanii włoszech jugosławii podróżowałam na syberię do wielkiej brytanii na maltę do włoch jugosławii francji

To głos Barbary Kozłowskiej (1940-2008) o niej samej. W takiej właśnie formie jako swego rodzaju tekst-obiekt, autobiogram często towarzyszył jej wystawom. Mówi o sprawach dla artystki najważniejszych: ruchu, podróży, przestrzeni i jej swobodnemu przemierzaniu.

Barbara Kozłowska była jedną z prekursorek sztuki performance w Polsce, uczestniczką wrocławskiej sceny awangardowej, którą można uznać za jedno z najbardziej żywych i progresywnych miejsc na mapie regionu w tamtym okresie. Choć ukończyła Wydział Ceramiki (w pracowni malarstwa architektonicznego), szybko porzuciła tradycyjne media i skoncentrowała się na działaniach efemerycznych.

Kozłowska urodziła się w Tarnobrzegu, gdzie jej rodzina znalazła się w wyniku przymusowego przesiedlenia po rozpoczęciu się II wojny światowej. Wojna brutalnie naznaczyła życie Kozłowskiej – w 1940 r. zginął w obozie koncentracyjnym w Dachau jej ojciec, do obozu trafił także jeden z jej braci, zaangażowany w działalność opozycyjną. Artystka miała zawsze w pamięci trudny początek życia i późniejsze powojenne lata, miała także świadomość wpływu wielkiej, okrutnej polityki na życie jednostki. Buntowała się przeciwko życiu w totalitarnym kraju, który ograniczał jej możliwość swobodnego podróżowania i decydowania o sobie. Podróż, którą Kozłowska utożsamiała z wolnością, stała się osią jej twórczości, działaniem konceptualnym, które przełożyło się na realizowaną przez wiele lat pracę Linia graniczna. Kozłowska od 1967 r. wyznaczała punkty na kuli ziemskiej, kreśląc linię, która w jej zamierzeniu, miała biec przez kulę ziemską do księżyca. Robiła to, pokonując formalne i polityczne trudności i odwiedzając różne miejsca, po to, by na plażach świata usypywać z piasku lub układać z kamieni stożki lub po prostu zdokumentować swoją obecność. Bogaty materiał z tych podróży: zdjęcia, mapy, ale także np. bilety kolejowe lub lotnicze, notatki robione na restauracyjnych serwetkach, włączała jako część tej pracy. Miała szczególne, świadome podejście do dokumentacji działań artystycznych, traktując ją jako pełnoprawny element pracy. Odzwierciedleniem tej sytuacji jest jej bogate archiwum, zawierające także liczne wersje jej biogramów, które również można uznać za rodzaj artystycznego działania. Pisanie własnych wersji swojego życiorysu można uznać za gest emancypacyjny. Takich nie brakowało w twórczości Kozłowskiej, artystki określającej swoje miejsce i zaznaczającej swoją odrębność poprzez działania performatywne. Tak było w przypadku pracy „Arytmia” (1980), w której, poprzez wskazywanie poszczególnych części ciała, artystka określała swoją tożsamość płciową, czy w przypadku pracy „Punkt widzenia” (1978), performansu wykonanego z udziałem kamer wideo, w ramach którego Kozłowska oznaczyła swoją obecność w przestrzeni. Gest ten może być oczywiście odczytywany symbolicznie jako metafora odnajdywania własnego miejsca w polu polskiej sztuki, zdominowanego przez artystów mężczyzn.

Choć Kozłowska stanowczo odżegnywała się od feminizmu, jej prace są dziś jednymi z bardziej wyrazistych kobiecych i jednocześnie uniwersalnych gestów w polskiej sztuce, które dziś mogą być odczytane na nowo.

Wystawa „Places for Deliberation” Barbary Kozłowskiej jest pierwszą prezentacją tej artystki w Słowenii. Prezentowane są na niej wybrane najważniejsze prace artystki z jej prywatnego archiwum przechowywanego nadal we Wrocławiu.

Fotorelacja z otwarcia wystawy „Places for Deliberation” Barbary Kozłowskiej

Mariusz Łabiński, Igor Wójcik – wystawy indywidualne w Muzeum Szkła we Lwowie

Dwie wystawy indywidualne prezentowane w Muzeum Szkła we Lwowie są niezwykle ciekawym wydarzeniem artystycznym, zarówno ze względu na eksponowane obiekty, jak i możliwość zaprezentowania sylwetek znanych i cenionych polskich twórców: Igora Wójcika i Mariusza Łabińskiego. Artyści ci działania twórcze związali z trudnym i szlachetnym medium – szkłem. Obaj są absolwentami wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych i od początku swej działalności artystyczno-zawodowej wykazują zaangażowanie w różnych obszarach aktywności (często instytucjonalnej), promując wrocławską i dolnośląską kulturę i sztukę. Zaprezentowane na wystawie dzieła to fragment bogatej i zróżnicowanej twórczości obu wrocławskich artystów, stanowią zachętę do odkrywania ich twórczych działań, a zarazem poznania unikatowego polskiego szkła artystycznego.

Kuratorzy wystaw:
Mykhailo Bokotei (UA)
Mariusz Łabiński (PL)
Igor Wójcik (PL)

Mariusz Łabiński swoje zainteresowania artystyczne rozwijał w pracowni Projektowania Szkła, pod kierunkiem wybitnych pedagogów, profesorów Zbigniewa Horbowego i Małgorzaty Dajewskiej. Od początku fascynowała go zimna obróbka szkła (głównie optycznego), z którego tworzył swoje przestrzenne artefakty. W unikatowych, hutniczych technikach formowania szkła na gorąco (z elementami szlifu) projektant tworzy wyrafinowane, zdecydowane w formie autorskie serie szkła użytkowego, z których najbardziej znany jest zestaw kieliszków „Wściekły Pies” i pogodne, ekspresyjne kolorystycznie naczynia, nazywane Karafami Kandinsky’ego. Artysta często wyraża się humorem, hiperbolą, kontekstualną grą, unikając przy tym zarówno intelektualnej pozy, jak i dosłowności. Jego projekty są niezwykle odważne, nieraz na tyle niespotykane, że aż prekursorskie. Równoległym obszarem twórczych działań artysty są abstrakcyjne szklane rzeźby. To w nich często – zgodnie z zamierzeniem twórcy – odbijają się zmultiplikowane widoki realnego świata, których postrzeganie zależy od sposobu i miejsca ekspozycji prac, gry świateł, a także od widzów, ów realny i ten przekształcony w dziele świat kontemplujących. W seriach „Otoczaki” czy „Stabilność” artysta, poprzez powtarzalność formy (m.in. ponacinane w szklanej bryle pierścieniowate wgłębienia), wzmacnia efekt zmienności odbić. Zmultiplikowane, zniekształcone odbicia ulotnych widoków rzeczywistości obserwować można również w dwudziestu jeden ciemnych kulach (realizacja „Oczy czarne”).

Szklane obiekty Łabińskiego są zaproszeniem widzów do rozmowy nie tylko o konkretnych pracach, ale również o samym akcie twórczym; sam artysta niejednokrotnie podkreślał, że abstrakcyjna forma jego rzeźb stanowi zapis i przekaz emocji, towarzyszących artystycznemu działaniu. Warto zauważyć, że Mariusz Łabiński – którego twórczość cechuje znajomość wybranych technologii i specyfiki zastosowanych materiałów – w swych szklanych obiektach wyraża przede wszystkim emocjonalną percepcję świata.

Mariusz Łabiński od ukończenia studiów w 1993 związany jest zawodowo z ASP, gdzie pełnił funkcję kierownika Katedry Szkła. Przy jego znaczącym udziale została uruchomiona na wrocławskiej uczelni świetnie wyposażona huta szkła. We współpracy z Igorem Wójcikiem zapoczątkował w 2008 cykliczny – cieszący się dużym zainteresowaniem – międzynarodowy projekt artystyczny e-Glass, który stanowi cenną płaszczyznę wymiany doświadczeń, a także kultywowania tradycji wytwarzania w szkle artystycznego i przemysłowego designu.

Igor Wójcik uzyskał dyplom z Projektowania Szkła i Malarstwa w 1993. Od początku jego prezentacje artystyczne cechuje intermedialność, jako że twórca konsekwentnie poszukując nowych estetycznych wartości. Poza malarstwem i szkłem ze swobodą posługuje się również innymi dyscyplinami i przynależnymi im środkami wyrazu plastycznego (takimi jak np. film, fotografia, działania z pogranicza happeningu i muzyki, instalacja, performance). Na początku lat 90. Wójcik zaczął realizować cykl obrazów i rysunków (nieco później również szklanych obiektów) „Machabiotylae”, których inspiracje stanowiły ówczesne odkrycia z zakresu mikro i makro przestrzeni oraz rozwój cyfrowych i cybernetycznych technologii, stwarzających nowe możliwości poznawcze i ogląd niewidocznych wcześniej dla ludzkiego oka struktur. Malarskie przedstawienia, jak i późniejsze ich realizacje w formie unikatowych, szklanych rzeźb, zdają się być artystycznym odwzorowaniem widoku realnie istniejącego (podpatrzonego w mikro czy makro rzeczywistości za pomocą choćby teleskopu Hubble’a, czy… wyobraźni twórcy). Według Wójcika bowiem akt twórczy jest kreowaniem rzeczywistości, nie tyle podpatrzonej w świecie zmysłowym, co w wynikającej ze sprawczej woli artysty, którego to postawa stanowić może przyczynek do rozpraw o wiedzy i poznaniu. Prezentując swoje dzieła, będące realnymi widokami nieistniejącej (rzekomo) rzeczywistości, artysta podważa kategoryczność sądów o jedynym świecie i jedynym sposobie jego poznawania. Od 1993 Wójcik tworzy prezentacje zróżnicowanych formalnie obiektów (malarstwo, instalacje, szkło) pod nazwą „Postindustrium” (m.in. w 2015 r. wziął udział w wystawie „Wójcik Igor i inni – Postindustrium urojone”). Swoistym zmaganiem się z przeszłością, traumatycznymi przejawami aktualnej rzeczywistości, a także uzasadnionym lękiem o przyszłość jest realizowany od 2012 r. cykl „Artefakty idei”. Kruche jak kryształ szklane kości stają się – jak podkreśla ich twórca „symbolem śmierci, świadectwem ludobójstwa czy schyłku świata”. Uśmiechnięty demiurg, twórca niezwykłych „mechabiotylowych” tworów, zdaje się przypominać o nieuchronnym kresie każdego ze światów. W wieloznacznych i przejmujących w swym wyrazie szklanych formach z cyklu „Polisemie” artysta podejmuje dyskurs z bezwzględnością ideologicznych imperatywów, determinujących wszelki tzw. postępowy rozwój. Ważnym wyróżnikiem większości szklanych rzeźb Igora Wójcika – niezależnie od ich przesłania – jest elegancka, unikatowa forma oraz intensywne żywe kolory. Wszystkie zaś stworzone przez artystę artefakty zdają się tworzyć jeden spójny, dopełniający się świat.

Igor Wójcik od 2015 pełni funkcję dyrektora Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucji Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego. Od 2022 jest członkiem Rady Artystycznej Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, od 2025 członkiem Wrocławskiej Rady Kultury. Jako radny Wrocławia jest przewodniczącym Komisji Kultury i Nauki, oraz wiceprzewodniczącym Komisji Kultury i Współpracy z Zagranicą. We współpracy z Mariuszem Łabińskim zapoczątkował w 2008 cykliczny – cieszący się dużym zainteresowaniem – międzynarodowy projekt artystyczny e-Glass, który stanowi cenną płaszczyznę wymiany doświadczeń, a także kultywowania tradycji wytwarzania w szkle artystycznego i przemysłowego designu.

Organizatorzy:

Patronat honorowy:

Partnerzy:

Patroni medialni:

—————————————————————————————————————————————————————————————————————————————–

The two solo exhibitions presented at the Glass Museum in Lviv are an exceptionally interesting artistic event, not only because of the objects displayed, but also due to the opportunity to showcase the work of two renowned and respected Polish artists – Igor Wójcik and Mariusz Łabiński. These artists have devoted their artistic work to the challenging and noble medium of glass. Both are graduates of the Academy of Fine Arts in Wrocław, Poland, and from the outset of their artistic and professional careers, have demonstrated their commitment to various areas of activity (often institutional) that promote the culture and art of Wrocław and Lower Silesia. The works presented in the exhibition are a fragment of the rich and diverse oeuvre of both Wrocław-based artists. They can serve as an invitation to explore their creative endeavors and to learn more about Polish glassworks.

Exhibitions curators:
Mykhailo Bokotei (UA)
Mariusz Łabiński (PL)
Igor Wójcik (PL)

Mariusz Łabiński developed his artistic interests in the Glass Design Studio, under the guidance of distinguished teachers, Professors Zbigniew Horbowy and Małgorzata Dajewska. From the outset, he was fascinated by the cold processing of glass (primarily optical), from which he created his spatial artifacts. Using unique, hot-formed glassmaking techniques (often incorporating elements of cutting and polishing), the designer creates refined, formally distinctive series of functional glassware, the most famous of which are the „Mad Dog” set of glasses and the cheerful, colorfully expressive vessels known as “Kandinsky’s Carafes”.

The artist frequently employs humor, hyperbole, and contextual play, while avoiding both intellectual pretension and literalism. His designs are exceptionally bold, often so unusual as to be considered groundbreaking.

A parallel area of the artist’s creative work is in abstract glass sculptures. These often – as intended by the artist – reflect multiplied images of the real world, the perception of which depends on many factors. Factors such as the location and method of display as well as the play of light interact with the viewer’s own perception as they contemplate this real yet transformed world.

In the series „Pebbles” and „Stability,” the artist reinforces the effect of changing reflections through repeated forms, such as with ring-shaped recesses cut into solid glass. The multiplied, distorted reflections of fleeting moments of reality can also be seen in the twenty-one dark spheres of his piece „Black Eyes”.

Łabiński’s glass objects invite viewers to engage in a conversation, not only about specific works but also about the creative act itself. The artist himself has repeatedly emphasized that the abstract form of his sculptures is a record and expression of the emotions accompanying the creative process.

It is worth noting that Mariusz Łabiński – whose work reflects a vast knowledge of the technologies and the materials used – primarily expresses an emotional perception of the world in his glass objects.

Since graduating in 1993, Mariusz Łabiński has been professionally associated with the Academy of Fine Arts in Wrocław, where he served as Head of the Glass Department. With his significant involvement, a well-equipped glass studio was established at the Wrocław university.

In collaboration with Igor Wójcik in 2008, he initiated the cyclical and highly popular international artistic project e-Glass, which provides a valuable platform for the exchange of experiences and the cultivation of the tradition of producing artistic and industrial design in glass.

Igor Wójcik graduated with a degree in Glass Design and Painting in 1993. From the outset, his artistic presentations have been characterized by intermediality, as the artist consistently seeks new aesthetic values. In addition to painting and glass, he also freely employs other disciplines and their associated means of expression (such as film, photography, happenings and music, installation, and performance).

In the early 1990s, Wójcik began creating a series of paintings and drawings (and later also glass objects) titled „Mechabiotylae,” inspired by contemporary discoveries in the field of micro and macro spaces and the development of digital and cybernetic technologies that opened new cognitive possibilities and revealed structures previously invisible to the human eye. The painted representations, as well as their later incarnations in the form of unique glass sculptures, appear to be artistic interpretations of views of a truly existing – but previously unseen – reality (observed in micro or macro using, for example, the Hubble Telescope, or…the artist’s imagination).

For Wójcik, the creative act is the construction of a reality, not so much observed in the sensory world, but rather one resulting from the artist’s agency. The artist’s approach can contribute to discourses on knowledge and perception. By presenting his works – real views of a (supposedly) non-existent reality – the artist challenges the categorical nature of judgments about a single world and a single way of understanding it.

Since 1993, Wójcik has been creating presentations of formally diverse objects (paintings, installations, glass) under the name „Postindustrium” (including a 2015 exhibition, „Igor Wójcik and Others – Postindustrium Imagined”). The „Artifacts of Ideas” series, begun in 2012, is a unique struggle with the past, traumatic manifestations of current reality, and a justified fear of the future. Glass bones, fragile as crystal, become – as the artist emphasizes – „a symbol of death, a testament to genocide or the end of the world.” The smiling demiurge, creator of extraordinary „mechabiotyl” forms, seems to remind us of the inevitable end of each world.

In the ambiguous and poignant glass forms from the „Polysemes” series, the artist engages in a discourse with the ruthlessness of ideological imperatives that shape so-called progressive development. A key hallmark of most of Igor Wójcik’s glass sculptures – regardless of their message – is their elegant, unique form and the use of intense, vibrant colors. All the artifacts created by the artist seem to form a single, coherent and complementary world.

Since 2015, Igor Wójcik has served as director of the Center for Culture and Art in Wrocław – a cultural institution of the Lower Silesian Voivodeship. Since 2022, he has been a member of the Art Council of the Lower Silesian Society for the Promotion of Fine Arts, and since 2025, a member of the Wrocław Cultural Council. As a Wrocław City Councilor, he serves as Chair of the Committee for Culture and Science and Vice-Chair of the Committee for Promotion and International Cooperation.

In collaboration with Mariusz Łabiński in 2008, he initiated the cyclical and highly popular international artistic project e-Glass, which provides a valuable platform for exchanging experiences and cultivating the tradition of artistic and industrial glass design.

Organizers

Honorary Patronage

Partners

Media Patrons

SPEKTAKL O RÓŻY LUKSEMBURG W MILICZU

Spektakl w reżyserii Roberta Traczyka to historia o Róży Luksemburg, łącząca elementy teatru politycznego, groteski i komiksowej narracji.

Twórcy:
Tekst: Robert Traczyk, Magdalena Walkiewicz
Reżyseria: Robert Traczyk
Scenografia i kostiumy: Paulina Krupa
Muzyka: Der Slapstick Tod
Reżyseria światła: Daniel Kuman Kuźma
Konsultacje choreograficzne: Magdalena Górnicka-Jottard
Asystent reżysera: Siarhei Artsiomenka

Podziękowania dla Adriana Lewandowskiego za wypożyczenie sukienki ze swojej kolekcji.

Obsada: Paulina Krupa, Igor Paszczyk, Magdalena Walkiewicz

Róża Luksemburg po 106 latach wychodzi z kanału we Wrocławiu pomimo, że „wpadła” do kanału w Berlinie? I idzie ta Róża przez ten Wrocław w 2024, spotyka dziwnego typa, chyba Bakunina, Lewicowe Polityczki, Hutmena itp. Próbuje ich wezwać do rewolucji proletariackiej ta nasza superbohaterka superprodukcji superbohaterskiej (ewentualnie komiksu przygodowego). Na jej drodze tyle walki, tyle rozczarowań, tyle krzywd, tyle wzruszeń, tyle idei – że starczy światu na kolejne 200 lat późnego kapitalizmu.

Spektakl “Kiedyś Różą byłam, dziś gniję w kanale” to nietuzinkowa satyra społeczno-polityczna w reżyserii Roberta Traczyka, która w niebanalny, a momentami komiksowy sposób, obnaża prawdziwą twarz kapitalizmu i nieudolności systemowe.
We Wrocławiu, z zanieczyszczonej Odry, po 106 latach od “przypadkowego” wpadnięcia do berlińskiego kanału, wychodzi Róża Luksemburg. Kobieta, które całe swoje życie poświęciła rewolucji, budzi się i za cel ustanawia sobie doprowadzić w końcu do przewrotu klasy robotniczej.
Zdawać by się mogło, że obecnie zadanie będzie znacznie prostsze – przecież obywatele mają nieporównywalnie więcej swobód, a także ich samoświadomość znacząco wzrosła, w porównaniu do sytuacji sprzed wieku.
Lecz, czy aby na pewno pozytywnie wpłynęło to na chęć i mobilizację ludzi do wprowadzania zmian?
W towarzystwie znakomitej muzyki autorstwa Der Slapstick Tod, podążamy za Różą, która na swojej drodze spotyka coraz bardziej groteskowe postaci, bierze udział w coraz bardziej absurdalnych sytuacjach, a jej nadzieje pokładane w naszym pokoleniu, coraz szybciej maleją…
Sztuka, umieszczając we współczesnych realiach tak wyjątkową i znaczącą postać historyczną, odnalazła niezwykle ciekawy sposób na obnażenie obecnych problemów. Jednym z nim jest kryzys lewicy, która zostaje skonfrontowana z jej pierwotnymi założeniami, a także kwestia klimatu – może stan Odry wynika tak naprawdę z rozkładającego się w niej ciała przyglądającej się naszemu społeczeństwu rewolucjonistki?
H.K. (Fb/PestkaFestival, 2.05.2025)

„Kiedyś Różą byłam, dziś gniję w kanale” w reż. Roberta Traczyka to rozpisana na trójkę aktorów, żartobliwie skonstruowana opowieść o tym, że duch rewolucji nie ginie. Przemieszcza się jedynie jak tytułowa Róża przez czasy i przestrzenie w czerwonej sukni, chcąc rozniecić emocje proletariatu. Kabaretowy rys tekstu Roberta Traczyka i Magdaleny Walkiewicz, który z czytania performatywnego przerodził się w pełnoprawny spektakl teatralny, śmieszy, ale i zastanawia. Z jednej strony Róża w opuszczonej hali znajdzie robotnika, który dmucha balony na Święto Pracy, z drugiej zderzy się ze specyfiką funkcjonowania w gigantycznym magazynie międzynarodowej korporacji. Paulina Krupa zastosowała scenograficzne minimum: aktorzy pojedynczymi elementami kostiumów sugerują, kim aktualnie są. Spektakl opiera się na tekście i prostych działaniach teatralnych. Bohaterowie mówią o tym, że każde pozytywne, kapitalistyczne działanie może mieć swój negatywny rewers, o którym na początku się nie myśli. Ze sceny pada dużo słów, które dziś brzmią anachronicznie, a jednocześnie przypominają o godności pracownika i jego podstawowych prawach. Może to nie Róża zagubiła się w kanałach czasoprzestrzennych, ale wyczuła moment, żeby przypomnieć pewne podstawy, które ludzie zagubili gdzieś po drodze? Duch rewolucji jest obecny w świadomości ludzi w każdym czasie – wystarczy iskra: nawet pod wodą…
Joanna Marcinkowska, Zagubiona Róża L. (Fb/PestkaFestival, 2.05.2025)

Premiera spektaklu odbyła się w ramach Konkursu [RE]zydencje Festiwal PESTKA.

Organizator:
Ośrodek Kultury w Miliczu

Producenci i współorganizatorzy spektaklu:
B&D Consulting sp. z o.o.

Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Produkcja spektaklu współfinansowana z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego

XIII Festiwalu Niezależnej Kultury Białoruskiej „Jestem!”

Jak co roku, festiwal zaprasza do zanurzenia się w bogactwo niezależnej kultury białoruskiej – poprzez muzykę, literaturę, film, fotografię czy malarstwo. To wyjątkowa okazja do wspólnego namysłu nad tym, skąd pochodzimy, kim jesteśmy dziś i jaką przyszłość możemy razem współtworzyć.

XIII Festiwal Niezależnej Kultury Białoruskiej odbędzie się we Wrocławiu w dniach 14–19 października 2025 roku. W programie znalazły się wydarzenia z udziałem twórców i twórczyń z różnych dziedzin – muzyków, artystów wizualnych, aktorów, pisarzy, reżyserów i fotografów.

W centrum wydarzenia niezmiennie znajduje się wspólnota – wartość, siła i źródło sensu. Program opiera się na współpracy, prezentując inicjatywy powstałe w dialogu i porozumieniu, które nie tylko łączą twórców, ale także zachęcają do rozmowy, dzielenia się doświadczeniem i autentycznego przeżywania kultury. Festiwal tworzy przestrzeń otwartą na nowe kierunki i możliwości – dla białoruskiej kultury, ale także dla każdego, kto pragnie szukać, pytać i tworzyć w poczuciu wolności oraz przynależności.

Hasło tegorocznej edycji – „JESTEM!” – to znacznie więcej niż stwierdzenie obecności. To impuls do działania, odzyskania głosu i samego siebie. Manifest godności i siły w świecie, który często spycha na margines tych, którzy żyją z dala od ojczyzny. Festiwal tworzy przestrzeń, gdzie można powiedzieć: „Jestem” – i zostać usłyszanym.

Dla wielu Białorusinów i Białorusinek na emigracji to słowo oznacza walkę o widzialność, prawo do tworzenia i bycia sobą – niezależnie od miejsca, języka czy statusu. Zapraszamy do wspólnej refleksji nad tym, co znaczy być – tu i teraz, pomiędzy przeszłością a przyszłością, w językach, które budują naszą codzienność.

Festiwal od lat stanowi bezpieczną przystań dla niezależnych twórczyń i twórców, którzy mogą prezentować swoją sztukę bez cenzury i nacisków politycznych. W obliczu trwających represji w Białorusi ta przestrzeń ma wyjątkowe znaczenie – pozwala mówić głośno to, co w kraju pozostaje objęte milczeniem. To nie tylko wydarzenie artystyczne, ale także głos solidarności z tymi, którzy zostali zmuszeni do milczenia – w tym z więźniami politycznymi, takimi jak dziennikarz Andrzej Poczobut, uwięziony za wolność słowa.

Festiwal odbędzie się w różnych wrocławskich przestrzeniach kulturalnych: w Instytucie Grotowskiego, Otwartej Przestrzeni im. Gepperta przy ul. Ruskiej, Domku Miedziorytnika, Kinie Popiół i Diament, Przejściu Dialogu, Centrum na Przedmieściu i in. placówkach kulturalnych.

W ramach festiwalu zaprezentowany zostanie spektakl „Ёмахо Ёмасо”, inspirowany tekstem Hanny Złatkowskiej „Dziennik uchodźczyni”. To ironiczna i poruszająca opowieść o utracie szczęścia podczas przymusowej emigracji, wzbogacona żywym teatrem, który angażuje widza w intymny proces twórczy. Scenografia i gra aktorów łączą humor z refleksją, pozwalając odbiorcom odnaleźć w przedstawieniu własne historie, bez przytłaczającego ciężaru dramatyzmu. Festiwal nieustannie się rozwija, odpowiadając na zmieniające się potrzeby twórców i publiczności. Organizatorzy zapowiadają, że kolejne edycje będą coraz śmielej sięgać po nowe formy wyrazu i media, poszerzać program i zasięg oddziaływania, a także wzmacniać funkcję festiwalu jako platformy wsparcia, solidarności i twórczej wolności – nie tylko dla diaspory białoruskiej, ale i dla całego regionu.

Nagroda za Wsparcie i Rozwój Białoruskiej Kultury zostanie wręczona osobie szczególnie zaangażowanej w promowanie białoruskiej sztuki i kultury.

Zapraszamy wszystkich do zapoznania się z białoruską kulturą w mieście spotkań – Wrocławiu!

Festiwal jest współfinansowany z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego oraz ze środków Centrum Mieroszewskiego w ramach III Otwartego Konkursu.

Wideo XII Festiwalu Niezależnej Kultury Białoruskiej (autor wideo Mikołaj Puchok): YouTube: https://youtu.be/BdflAYe4uuU.

Organizatorzy: Fundacja „Za Wolność Waszą i Naszą” i Stowarzyszenie Białoruski Związek Solidarności. Współorganizatorzy: Centrum na Przedmieściu, Domek Miedziorytnika, Instytut Grotowskiego, Kino Popiół i Diament, Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Muzeum Pana Tadeusza, Otwarte Pracownie Plastyczne im. Gepperta, Filia we Wrocławiu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu, Przejście Dialogu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Sztuka współpracy | Forum edukacji kulturalnej Wrocławia i Dolnego Śląska

Rok temu pod hasłem „Sztuka współpracy” odbył się Kongres Kultury Wrocławia i Dolnego Śląska. 17 października w klubokawiarni Barbara ponownie łączymy siły, by kontynuować tę ważną rozmowę – zapraszamy na Wrocławsko-Dolnośląskie Forum Edukacji Kulturalnej.

Tym razem skupimy się na relacji sztuki, kultury i edukacji. Wspólnie pogłębimy wątek łączenia tych trzech światów. Forum będzie też przestrzenią do wymiany doświadczeń, prezentacji dobrych praktyk oraz budowania relacji między osobami, ośrodkami i instytucjami działającymi w edukacji i kulturze.

Do udziału we Wrocławsko-Dolnośląskim Forum Edukacji Kulturalnej zaproszeni są:

nauczycieli i nauczycielki,
edukatorów i animatorki kultury,
przedstawicieli instytucji i organizacji pozarządowych,
twórców, urzędniczki i urzędników,
osoby pracujące w szkołach, przedszkolach, domach kultury czy ośrodkach młodzieżowych.

W programie Forum znajdą się:

diagnozy i analizy aktualnych wyzwań,
prezentacje dobrych praktyk,
panele dyskusyjne z udziałem ekspertów i ekspertek,
przestrzeń networkingowa sprzyjająca wymianie doświadczeń i nawiązywaniu partnerstw.

Pełny program dostępny na stronie www.nstytutkultury.pl/sztukawspolpracy-forum

Program:

9:00- 9:40 Rejestracja uczestników i uczestniczek oraz poranna kawa

9:40- 10:00 Otwarcie Sztuki współpracy. Forum Edukacji Kulturalnej Wrocławia i Dolnego Śląska 2025

BLOK I – wiedza i inspiracje

10:00- 10:20 Jaka edukacja w świecie polikryzysów?

10:20-10:40 Edukacja czyli relacja. Jak odpowiadać na wyzwania świata BANI

Wykład inspiracyjny Edyty Ołdak (Stowarzyszenie „Z Siedzibą w Warszawie” oraz Nowy Teatr)

Wykład pozwoli na refleksję nad przyszłością i palącymi problemami naszych czasów (BANI), które zostały określone przez terminy takie jak: kruchość, niepokój, nieliniowość i niezrozumienie. Teoretyczka i praktyczka działań z różnymi grupami społecznymi przedstawi nam pomysły na to, w jaki sposób odpowiadać na wyzwania mądrą ofertą edukacji kulturalnej, która jest formą spotkania, relacji i próbą zrozumienia świata. Czym są hybrydowe ekosystemy, po co nam SŁOŃCE w budzeniu nadziei wśród młodych ludzi, czego możemy się nauczyć z testu Touringa? Wystąpienie będzie próbą zaprezentowania najciekawszych współczesnych zjawisk w obszarze edukacji kulturalnej a jego celem jest ukazanie styku edukacji i kultury jako współczesnego narzędzia zdobywania kompetencji przyszłości.

10:40- 10:50 Wrocławska perspektywa na edukację kulturalną

11:00- 11:15 przerwa kawowa

BLOK II – wymiana doświadczeń, pomysłów i wyzwań

11:15-13:10 Stolikowe rozmowy o edukacji kulturalnej

Wymiana doświadczeń w sześciu grupach tematycznych – proces facylitowany przez Martę Trawinską (change.lab)

Sesja stolikowa pozwoli nam na lepsze poznanie się, wymianę naszych doświadczeń oraz praktyk i narzędzi, z którymi działamy na co dzień. Każda osoba będzie mogła dołączyć na niemal dwugodzinną turę rozmów w wybranym przez nią obszarze. Trzy tematy wybrane spośród zgłaszanych przy rejestracji przez uczestników i uczestniczki, zostaną ogłoszone 16.10 na mediach społecznościowych Forum; trzy pozostałe wybrane zostały przez zespoły Wrocławskiej Rady Kultury i Społecznej Rady Kultury Województwa Dolnośląskiego przy Marszałku Województwa Dolnośląskiego. Są to:

Narzędzia publicznego wsparcia niezależnych edukatorek i edukatorów kulturalnych
Potencjał edukacji kulturalnej w politykach samorządowych Wrocławia i Dolnego Śląska
Jak bez paternalizacji i infantylizacji działać edukacyjnie z młodzieżą w kulturze?

13:10- 13:40 przerwa kanapkowa

BLOK III – rozmowy

13:50 – 15:10 / przestrzeń Kultura

My edukatorki i edukatorzy – nasze doświadczenia, motywacje, praktyki

prowadzenie: Magdalena Kreis
gościnie i goście: Iwona Frydryszak, Karolina Sierakowska, Tomasz Nycz

W gronie praktyczek i praktyków edukacji kulturalnej działających w różnych obszarach tematycznych i z różnorodnymi grupami będziemy dzielić się osobistymi doświadczeniami związanymi z aktywnością w tym obszarze pola kultury i sztuki. Porozmawiamy o indywidualnych motywacjach, wyzwaniach, pełnionych na wielu frontach rolach, które związane są z grupami czy tematami, z którymi pracujemy. Wymienimy się taktykami pozwalającymi nam się regenerować i zasilać w trudnych w naszej pracy momentach lub przy szczególnie mocnych wyzwaniach. Skonfrontujemy również wyobrażenia nasze oraz osób spoza środowiska o tym, czym jako edukatorzy i edukatorki kulturalne się zajmujemy.

13:50-15:10 / przestrzeń spotkań

Krytyczne myślenie w systemie edukacji – lekcje z projektu „Expect_art”

prowadzenie: Jan Chrzan
gościnie i goście: Kamila Kamińska, Paweł Szlotawa, reprezentantka Uniwersytetu Wrocławskiego (Pracownia Badań nad Mediacjami i Innymi Alternatywnymi Metodami Rozwiązywania Sporów w Sferze Publicznej. Zakład Porównawczej Administracji Publicznej) – polskiego partnera badawczego w projekcie Expect_art

Rozmowa będzie koncentrować się na krytycznej świadomości kulturowej (critical culture literacy) i edukacji krytycznej w polskim systemie edukacyjnym, opierając się na doświadczeniach z międzynarodowego projektu badawczego „Expect_art”. Rozpoczniemy od analizy kluczowych pojęć i diagnozy obecnej sytuacji w polskich szkołach. Sprawdzimy, w jakim stopniu krytyczne myślenie kulturowe znajduje odzwierciedlenie w programach nauczania. Omówimy metodologie badawcze oraz wyzwania związane z pracą badaczy i artystów w środowisku szkolnym. Dyskusję zakończymy prezentacją konkretnych wniosków z badań oraz propozycji współpracy między szkołami, badaczami, a instytucjami kultury jako katalizatorami zmiany w edukacji kulturalnej.

15:10-16:00 Refleksje końcowe i podsumowanie

Na koniec dnia podsumujemy sobie nasze całodzienne spotkanie – podzielimy się na gorąco refleksjami z rozmów stolikowych, posłuchamy Waszych dodatkowych przemyśleń, a także zapowiemy co dalej z działaniami wokół edukacji kulturalnej we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku.

Wydarzenie zostanie podsumowane krótką publikacją zawierającą teksty komentujące pojawiające się na Forum tematy oraz zawierające refleksje odnoszące się do dolnośląskiej i wrocławskiej specyfiki edukacji kulturalnej. Znajdą się w niej również najważniejsze wnioski z sześciu tematycznych stolików. Będzie ona dostępna online w listopadzie.

Organizatorzy:
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu
Wrocławski Instytut Kultury
Departament Kultury i Sportu Urzędu Miejskiego Wrocławia
Departament Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, we współpracy merytorycznej z Wrocławską Radą Kultury i Społeczną Radą Kultury Województwa Dolnośląskiego