Zapraszamy na premierę nowego filmu dokumentalnego „As i Junior”, która odbędzie się 25 grudnia 2025 r. o godz. 16:50 na antenie TVP3 Wrocław. 

Bohaterem filmu jest mieszkająca w Mysłakowicach koło Karpacza rodzina pani Katarzyny, która samotnie wychowuje trójkę dzieci w spektrum autyzmu. U trzynastoletniego Oktawiana zdiagnozowano zespół Aspergera, u dziesięcioletnich bliźniaczek – Julki i Mai autyzm wczesnodziecięcy. Film ukazuje ich codzienne życie oraz wyzwania, z którymi muszą się mierzyć. Hipoterapia staje się w ich życiu jednym z elementów rehabilitacji, ale można i  należy traktować ją jako element pomagania w lepszym funkcjonowaniu w społeczeństwie. Koń i przyroda pomagają chorym dzieciom w otwieraniu się na nowe bodźce.

W ostatnich latach miały miejsce kampanie społeczne dotyczące autyzmu, jednak nadal przeciętny obywatel ma „mgliste pojęcie” o tym zaburzeniu, które wpływa na sposób komunikacji, nawiązywaniu relacji i doświadczaniu świata. Autyzm to nie choroba, którą można wyleczyć, po prostu jest częścią tego, kim dana osoba jest.

Telewizja Wrocław razem z Ośrodkiem Kultury i Sztuki we Wrocławiu realizuje projekt mający na celu rozpowszechnianie wiedzy o autyzmie i sposobach rehabilitacji zaburzonych dzieci.

„As i Junior”
TVP3 WROCŁAW
25 GRUDNIA 2025 godz. 16:50

Czas trwania: 23 min
Scenariusz i reżyseria: Beata Cichoń
Zdjęcia: Marcin Wenzel
Montaż: Aleksander Stefański
Producent: Igor Wójcik
Koprodukcja: TVP3 Wrocław i Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu

Dofinansowano z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Projekt instalacji teatralnej „Pod Lodem“ zakłada przygotowanie autorskiej przestrzeni instalacji artystycznej w Otwartej Papierni w Jeleniej Górze. W centrum uwagi znajduje się główna bohaterka, która w świecie wyobcowania i społecznego odrętwienia podąża w kierunku „rozszerzonego samobójstwa” – koncepcji rzucającej światło na indywidualny i zbiorowy wymiar samozniszczenia.

Instalacja teatralna opuszcza tradycyjną przestrzeń dramaturgiczną i rozgrywa się w centrum handlowym Nowy Rynek w Jeleniej Górze, nowej siedzibie kolektywu artystycznego Otwartej Papierni. Wybierając centrum handlowe jako miejsce prezentacji, tworzymy scenę, która w imponujący sposób obrazuje napięcie między publiczną kulturą konsumpcyjną, a prywatnym, egzystencjalnym kryzysem. Centrum handlowe jako miejsce spektaklu pozwala na bezpośrednie spotkanie z różnorodną publicznością, która wchodzi w przestrzeń przedstawienia; przypadkowo – jako klienci galerii albo celowo – jako widz teatralny, zacierając między sobą granice. Scenografię stanowi instalacja performatywna, która funkcjonuje w przestrzeni galerii handlowej również wtedy kiedy spektakl nie jest grany.

„Pod Lodem” podejmuje temat alienacji i dehumanizacji we współczesnym, kapitalistycznym społeczeństwie. Utwór pokazuje, jak systemy biurokratyczne i ekonomiczne, narzucające sztywne ramy i bezlitosną logikę, oddzielają ludzi od ich emocji i indywidualności.

Twórcy wydarzenia:

THOMAS HARZEM
współpomysłodawca projektu, niemiecki reżyser, scenograf i autor instalacji wideo do licznych produkcji teatralnych. Jego kariera artystyczna obejmuje projekty teatralne, operowe i wideo w Polsce, Niemczech, Wietnamie i we Włoszech. Współpracował z renomowanymi reżyserami, m.in. Janem Peszkiem i Michałem Zadarą, tworząc scenografie i projekty wideo dla teatrów w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Łodzi. Reżyserował i projektował spektakle, takie jak „Rozznjogd” Turriniego, „Turista” von Mayenburga czy „Route 67” na podstawie piosenek PJ Harvey. Harzem jest także kuratorem i organizatorem wydarzeń artystycznych, m.in. serii „Welcome-Center” w Blaue Moschée w Kuhlhausen, gdzie był założycielem i przewodniczącym ENDEGELÄNDE e.V. W latach 2015–2023 opiekował się ojcem z demencją Alzheimera, łącząc to z działalnością artystyczną. Prowadził warsztaty teatralne i projekty edukacyjne, m.in. w Berlinie, Warszawie i Hanoi, angażując się w pracę z młodzieżą i uchodźcami. W 2024 roku realizował instalacje wideo i wystawy w Chorwacji, Włoszech i Wietnamie. Jego twórczość łączy interdyscyplinarne podejście, eksplorując teatr, sztukę wideo i performans.

MAŁGORZATA OSIEJ
ukończyła P.W.S.T. we Wrocławiu. Pracuje w Teatrze im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze, współpracując z Teatrem im. Szaniawskiego Wałbrzychu. Debiutowała w Teatrze Polskim we Wrocławiu spektaklem „Brudne Czyny” w reż. Ewy Markowskiej. Ma dorobek w postaci kilkudziesięciu ról w spektaklach teatralnych oraz kilkunastu ról filmowych. Od 2022 r. na stale współpracuje z Filharmonią dolnośląską, pisząc scenariusze i reżyserując „Poranki muzyczne”. Od 2019 r. stale współpracuję z Otwartą Papiernią, reżyserując spektakle i przygotowując wydarzenia performatywne. W 2019 w wyreżyserowała antyhejtowy spektakl „Na Propsie”. Wybrane nagrody: Subiektywny spis aktorów Jacka Sieradzkiego-[Zwycięstwo] za role Aliny Obidniak w spektaklu Seba Majewskiego pt. ”Nad Niemnem” (2023) „Srebrny Kluczyk” w kategorii Wydarzenie Kulturalne Sezonu za przesuwanie granic twórczej ekspresji podczas projektu „Norwid w domu” Teatru im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze w 2020.

MACIEJ PIERZCHAŁA
animator kultury, absolwent Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej SWPS oraz Zespołu Szkół Rzemiosł Artystycznych. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie animacji i edukacji kulturalnej w 2019 roku. Założyciel i członek Zarządu Stowarzyszenia Społeczno Kulturalnego Granica. Współkurator projektu archiwum społecznego Zakładów Przemysłu Odzieżowego Watra z Lubawki. Członek Zarządu Stowarzyszenia Autorów Filmowych. Koordynator licznych projektów edukacyjnych realizowanych dzięki wsparciu MKiDN, PISF, MHP, PROW i JST. Członek Rady Programowej Biura Wystaw Artystycznych w Jeleniej Górze i członek Rady Organizacji Pożytku Publicznego. Pomysłodawca i producent Otwartej Papierni, przestrzeni do działań w animacyjnych uznanego za Zjawisko Kulturotwórcze przez Urząd Miasta Jelenia Góra i Redakcję Nowin Jeleniogórskich. Nominowany do nagrody Warto 2021. Pracownik merytoryczny Kina Lot w Jeleniej Górze i koordynator projektu Nowych Horyzontów Edukacji Filmowych (2021-2024). Rodowity Dolnoślązak. Społecznik i aktywista działający w dialogu, z poszanowaniem wolności wyboru i różnorodności kulturowej.

Organizatorzy:
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu
Otwarta Papiernia
Stowarzyszenie Autorów Filmowych
Galeria Nowy Rynek
Dolnośląski Centrum Kultury Polskiej
Fundacja Ukraina

Najpiękniejsze polskie kolędy w wykonaniu jednej z najbardziej cenionych polskich wokalistek, Grażyny Łobaszewskiej, już 28 grudnia 2025 r. w Kościele Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Karpaczu.

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z premiery spektaklu „Amatorki”, która odbyła się 12 grudnia 2025 we Wrocławskim Teatrze Współczesnym.

„Amatorki” to spektakl o uwikłaniu w stereotypy. Wszyscy bohaterowie to jakby zrobione według matrycy produkty zbiorowego „bez-myślenia” – chętnie wchodzą w role, w których funkcjonowali i funkcjonują ich rodzice czy dziadkowie, dziedzicząc wiele traum pokoleniowych.

Więcej informacji o spektaklu na stronie www.okis.pl/premiera-spektaklu-amatorki-w-rez-katarzyny-baranieckiej/

fot. Światłoczuła Magda Cydzik

„W cieniu. Śladami Bronisława Piłsudskiego” to interdyscyplinarny projekt artystyczno-badawczy twórców i twórczyń z Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, łączący sztukę współczesną z antropologią. Punktem wyjścia są pionierskie badania Bronisława Piłsudskiego nad Ajnami i społecznościami Północno-Wschodniej Azji, których język, rytuały i materialna kultura w dużej mierze znane są dzięki jego dokumentacji.

Bronisław Piłsudski – wybitny polski etnograf, badacz ludów północno-wschodniej Azji i unikatowej kultury Ajnów – pozostaje w Polsce zaskakująco mało znany. Jego nazwisko nadal ginie w cieniu słynnego brata, marszałka Józefa Piłsudskiego, mimo że to właśnie Bronisław stworzył jedno z najważniejszych archiwów kultur społeczności rdzennych i mniejszościowych przełomu XIX i XX wieku. Zbiory pozyskane przez niego na Sachalinie i Hokkaido są dziś rozproszone między Polską, Japonią i Rosją, stając się podstawą wielu kolekcji muzealnych.

Punktem wyjścia dla prezentowanych prac jest wizualność kultury Ajnów badanej przez Piłsudskiego: ajnoska ornamentyka rzadkich przedmiotów użytkowych, opisy obrzędów (w tym kultu i święta niedźwiedzia), zwyczaje, legendy i pieśni. Etnograf korzystał z najnowszych technologii swojej epoki – fonografu Edisona – by na woskowych wałkach utrwalać głosy, muzykę i podania. Dzięki tym nagraniom możliwe jest dziś nie tylko odtwarzanie języka Ajnów, lecz także wyobrażenie sobie krajobrazu dźwiękowego świata, który był intensywnie wypierany przez procesy kolonizacji i asymilacji.

Artyści i artystki biorący udział w wystawie traktują te materiały nie jako gotowy „skarb etnograficzny”, lecz jako pole napięć: między dokumentacją a zawłaszczeniem, ochroną a wymazywaniem, fascynacją a przemocą. Biografia Piłsudskiego – od zesłania na Sachalin, przez dobrowolne pozostanie wśród Ajnów i założenie rodziny, po późniejsze, często nieskuteczne próby zainteresowania europejskiego świata nauki wynikami badań – staje się tu ramą do namysłu nad tym, jak wiedza krąży, znika i powraca.

„W cieniu” nie oznacza jedynie bycia „mniej widocznym”, ale staje się metaforą pracy na obrzeżach tego, co uznane i nazwane. Wystawa zaprasza do przyjrzenia się temu, kto i czyim głosem opowiada historię Ajnów oraz innych społeczności badanych przez Piłsudskiego, i do zadania pytania, jak dzisiejsza sztuka może odzyskiwać podmiotowość tych, których przez dekady spychano na margines.

Artyści/ Artystki:
Karol Babicz, Maria Bitka, Katarzyna Bogusz, Marta Borgosz, Agata Danielak-Kujda, Grzegorz Gajos, Jarosław Grulkowski, Magda Grzybowska, Łukasz Huculak, Aleksandra Janik, Stefania M. Jankowiak, Jakub Jernajczyk, Anna Kołodziejczyk, Jakub Leniart, Michał Marek, Kamil Moskowczenko, Sylwia Mucha, Łukasz Paluch, Przemek Pintal, Marta Płonka, Marlena Promna, Wojciech Pukocz, Anna Szewczyk, Daniela Tagowska, Maja Wolińska

Kuratorki: Anna Kołodziejczyk, Daniela Tagowska
Organizator: Muzeum Miejskie w Żorach, Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Scenografia: Marta Płonka, Mieczysław Piróg
Identyfikacja wizualna: Łukasz Paluch / Anomalia
Partner sympozjum otwierającego projekt: Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu / Oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu
Partner projektu: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu
Wsparcie: JM Rektor ASP Wrocław, prof. Wojciech Pukocz