„Powrót ‘68” Jan Bortkiewicz
21 sierpnia 1968, wczesny poranek, na bezchmurnym wrocławskim niebie sznur czterosilnikowych samolotów lecących w kierunku południowo-zachodnim. Oficjalne pełne triumfu komunikaty „wojenne” konfrontowane były z informacjami zachodnich komentatorów prezentowanymi na falach Radia Wolna Europa. To z nich dowiedzieliśmy się o inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Rozpoczęła się operacja „Dunaj”.
Wojsku Polskiemu przypadł w udziale „szturm” na niebronione Hradec Králové, po zdobyciu którego Wojciech Jaruzelski uzyskał zaszczytny tytuł Zdobywcy Hradca. Czesi i Słowacy nie przejawiali entuzjazmu z powodu tej „bratniej pomocy przeciwko planowanemu atakowi Imperialistów”, w Pradze spalono kilka czołgów. 7 września 1968 pijany polski żołnierz Stefan Dorna zastrzelił dwóch czeskich mieszkańców Jičina. Armia Radziecka straciła 12 żołnierzy, a 25 zostało rannych. W katastrofie helikoptera w pobliżu miasta Teplice zginęło dwóch radzieckich reporterów. Wojska bułgarskie straciły dwóch żołnierzy, a 2 Armia Wojska Polskiego dziesięciu. Bilans operacji „Dunaj” to 108 zabitych i blisko 500 rannych obywateli Czechosłowacji. Z kraju wyemigrowało również ok. 370 tysięcy Czechów i Słowaków.
Oficjalnie odtrąbiono wielki sukces, działania reformatorskie pod przywództwem Pierwszego Sekretarza Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji Aleksandra Dubčeka zostały cofnięte. Rzeczywisty cel operacji „Dunaj” został osiągnięty. Utworzona z wprowadzonych na terytorium Czechosłowacji Centralna Grupa Wojsk Armii Radzieckiej pozostała tam do 1991 roku.
Formalna okupacja skończyła się już jesienią 1968 roku. Zimne noce i nocowanie pod namiotami w oczywisty sposób wpłynęło na morale niedoświadczonych żołnierzy Układu Warszawskiego i ich stan fizyczny. Wielu z nich uczestnictwo w tej „wycieczce” okupiło utratą zdrowia. Oczywiście prasa i telewizja o tym nie wspominały, zamieniając rzetelną informację na pełne triumfu relacje o wielkiej wdzięczności Czechów i Słowaków za udzielenie „bratniej pomocy”.
Powracające do kraju Wojsko Polskie nie doczekało się także wdzięczności od polskiego społeczeństwa, którego ogół był zdecydowanie przeciwny stłumieniu „praskiej wiosny”. Powszechnie wyrażano solidarność z Czechosłowacją i ubolewano, że doświadczona napaściami Polska stała się teraz agresorem. Uroczyste powitanie zhańbionego Wojska Polskiego we Wrocławiu było zainscenizowanym przedstawieniem, na które pod przymusem zagoniono pracowników zakładów pracy. Napisy na transparentach, wychwalające wojsko, nie oddawały prawdziwego nastroju mieszkańców Wrocławia – świadomych komunistycznej propagandy.
Prezentowane przy ul. Oławskiej we Wrocławiu czarno-białe zdjęcia, autorstwa Jana Bortkiewicza, przedstawiają historyczny moment: sceny z powitania na wrocławskim placu Wolności „zwycięskiego” Wojska Polskiego…
Projekt dofinansowany ze środków budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego
Odsłuchaj treść artykułuGALERIA
AKTUALNOŚCI
Dodano: 23.12.2025 14:20
WESOŁYCH ŚWIĄT
Niech Święta będą czasem spokoju, rodzinnych spotkań i radości, a nadchodzący rok przyniesie wiele sukcesów, spełnionych marzeń i planów. Zdrowych i pogodnych Świąt Bożego Narodzenia oraz wszelkiej pomyślności w 2026 roku życzą dyrektor Igor Wójcik i zespół Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu pokaż więcej »
Dodano: 20.12.2025 12:38
PREMIERA „AS I JUNIOR”
Zapraszamy na premierę nowego filmu dokumentalnego „As i Junior”, która odbędzie się 25 grudnia 2025 r. o godz. 16:50 na antenie TVP3 Wrocław. Bohaterem filmu jest mieszkająca w Mysłakowicach koło Karpacza rodzina pani Katarzyny, która samotnie wychowuje trójkę dzieci w spektrum autyzmu. U trzynastoletniego Oktawiana zdiagnozowano zespół Aspergera, u dziesięcioletnich bliźniaczek – Julki i Mai […] pokaż więcej »
Dodano: 18.12.2025 10:29
Rozmowa z Henrykiem Koczanem w TVP3 Wrocław
Zachęcamy do obejrzenia rozmowy w TVP 3 Wrocław z Henrykiem Koczanem - zastępcą dyrektora OKiS we Wrocławiu - o wieloletniej współpracy mediów i kultury w regionie oraz wspólnych projektach promujących nasz region, jego kulturę, sztukę i historię. pokaż więcej »
Dodano: 15.12.2025 01:00
Instalacja teatralna pn.: „Pod Lodem“
„Pod Lodem" podejmuje temat alienacji i dehumanizacji we współczesnym, kapitalistycznym społeczeństwie. Utwór pokazuje, jak systemy biurokratyczne i ekonomiczne, narzucające sztywne ramy i bezlitosną logikę, oddzielają ludzi od ich emocji i indywidualności. pokaż więcej »
Dodano: 15.12.2025 01:00
Idźcie z tym co macie – Grażyna Łobaszewska
Najpiękniejsze polskie kolędy w wykonaniu jednej z najbardziej cenionych polskich wokalistek, Grażyny Łobaszewskiej, już 27 grudnia w Karpaczu. pokaż więcej »
Dodano: 15.12.2025 00:30
KONCERT ŚWIĄTECZNY I PODSUMOWANIE ROKU W SOUND EXPERIENCE
Zapraszamy na niezwykły koncert podsumowujący ostatni rok współpracy OKiS we Wrocławiu z ekipą Sound Experience. Na muzycznej scenie pojawi się Piotr Damasiewicz z kolektywem L.A.S. Listening and Sounding oraz gośćmi. pokaż więcej »
Dodano: 15.12.2025 00:10
Fotorelacja z premiery spektaklu „Amatorki” Teatru Kombinat
Fotorelacja z premiery spektaklu „Amatorki” w reżyserii Katarzyny Baranieckiej, która odbyła się 12 grudnia 2025 we Wrocławskim Teatrze Współczesnym na Scenie na Strychu. pokaż więcej »
Dodano: 12.12.2025 00:00
„W cieniu. Śladami Bronisława Piłsudskiego”
Interdyscyplinarny projekt artystyczno-badawczy twórców i twórczyń z Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, łączący sztukę współczesną z antropologią. Punktem wyjścia są pionierskie badania Bronisława Piłsudskiego nad Ajnami i społecznościami Północno-Wschodniej Azji. pokaż więcej »