SZLAK DO WOLNOŚCI SOLIDARNOŚCI POLSKO-CZECHOSŁOWACKIEJ. WYSTAWA I PRELEKCJA
Serdecznie zapraszamy na wystawę „Szlak do wolności Solidarności Polsko-Czechosłowackiej”. Na tablicach można prześledzić wspólną drogę przez komunizm, jaką przeszły Polska, Czechy i Słowacja oraz historię przyjaźni pomiędzy tymi narodami, między innymi dzięki niej ich społeczeństwa odzyskały wolność.
Dla niektórych gości będzie to podróż do przeszłości. Dla innych to wystawa ukazująca demokratyczne fundamenty prowadzenia polityki opartej na uczciwości, słowności i przyjaźni. Solidarność Polsko-Czechosłowacka jest najlepszym przykładem odnoszenia wielkich korzyści dzięki dawaniu, unikaniu politycznej gry i układów opartych na transakcji. Uczestnicy SP-Cz w tamtych trudnych latach nie mieli wątpliwości, że jedyna droga, aby osiągnąć wolność to ta oparta na współpracy, wsparciu i solidarności. Efekty, jakie przynosi do dziś ich działalność są nie do przecenienia: w dzisiejszej polityce, kulturze czy zwykłym życiu w naszej części Europy możemy spotkać ślady związane z ich aktywnością. Rosnąca ilość przejść na granicy Polski z Czechami i Słowacją, integrujące się społeczności z tych krajów, coraz większa ilość wspólnie podejmowanych inicjatyw kulturalnych i sportowych – a nawet Grupa Wyszehradzka – to widoczne ślady zostawione przez ludzi, którzy uwierzyli w prymat przyjaźni nad interesem.
Wystawa przedstawia w sposób chronologiczny najważniejsze wydarzenia z historii Polski i z Czechosłowacji na przestrzeni lat 1945-1989 w kontekście walki z komunistycznym reżimem. Na planszach prezentowane są unikatowe fotografie, dokumentujące ważne momenty na drodze do odzyskania niepodległości przez nasze narody.
Za najważniejszy okres uznaliśmy czas świadomej współpracy pomiędzy dysydentami naszych krajów, której pomysłodawczynią była Czeszka − sygnatariuszka Karty 77 Anna Šabatová. Jak wielu z prezentowanych tu działaczy, poniosła surowe konsekwencje − była więziona za przekonania w Czechosłowackiej Republice Socjalistycznej.
Szczególną uwagę zwracamy na wyjątkowych ludzi , którzy swoją postawą, graniczącą z heroizmem, stawili czoło potędze nieprawości, łamaniu podstawowych praw człowieka – prawa do wolności, do bezpiecznego domu, do samostanowienia o losie swoich ojczyzn. Nie oczekiwali laurów, marzyli o wolności, godnym traktowaniu „człowieka prostego” – jak pisał Czesław Miłosz. Z pewnością, walka nie była równa, z jednej strony aparat przemocy, z drugiej – otwarte serca, poświęcenie i ufność, że każde działanie dla ojczyzny ma sens. Narażali zdrowie, życie, spokój rodzin i dzięki nim zaczęła się długa wędrówka międzynarodówki dysydentów, nasz wspólny szlak do wolności.
Nasza wystawa rozpoczęła się we Wrocławiu, mieście, które w sposób szczególny połączyło Polaków, Czechów i Słowaków. W listopadzie 1989 roku we Wrocławiu odbył się Przegląd Niezależnej Kultury Czechosłowackiej, który Václav Havel nazwał „uwerturą do Aksamitnej Rewolucji”. Wystawa opowiada o wspólnym dążeniu do wolności.
Opracowanie merytoryczne wystawy: Grzegorz Majewski
Opracowanie merytoryczne wystawy: Petr Blazek
Konsultant merytoryczny: Mirosław Jasiński
Tłumacz na język czeski: Jan Škvrňák
CESTA KE SVOBODĚ
Polsko-československé Solidarity
Výstava chronologickým způsobem představuje nejdůležitější události z historie Polska a Československa v letech 1945–1989, které byly přelomem v dějinách odporu proti komunistickému režimu. Na panelech jsou prezentovány unikátní fotografie, které dokumentují zásadní okamžiky na cestě k získání nezávislosti pro naše národy.
Věnujeme se především období úspěšné spolupráce mezi disidenty z obou zemí, jejíž iniciátorkou byla Češka – signatářka Charty 77 Anna Šabatová. Jako mnohé další osobnosti, které sehrály důležitou roli v příběhu Polsko-československé solidarity, byla za svou opoziční činnost vězněná.
Zvláštní pozornost věnujeme výjimečným lidem, kteří se svým postojem hraničícím s hrdinstvím postavili čelem proti nespravedlnosti, potlačování základní lidských práv – právo na svobodu, bezpečný domov a sebeurčení osudu jejich vlasti. Neočekávali vavříny, snili o svobodě a důstojném zacházení s „obyčejným člověkem” – jak napsal Czesław Miłosz. Jistě, boj nebyl rovnocenný, na jedné straně aparát moci, na straně druhé otevřená srdce, odhodlání a víra, že každá činnost pro vlast má smysl. Dávali v sázku zdraví, životy a rodinný pokoj. Jejich zásluhou započala dlouhá cesta disidentské internacionály, jak vzájemnou spolupráci sami ironicky nazývali, zkrátka společná cesta ke svobodě.
Naše výstava začala ve Vratislavi, ve městě, které různým způsobem spojilo Poláky, Čechy a Slováky. V listopadu 1989 se zde uskutečnila Přehlídka nezávisé československé kultury, kterou Václav Havel nazval „předehrou sametové revoluce”. Výstava vypráví o společné tíhnutí ke svobodě.
Odborná příprava výstavy: Grzegorz Majewski, Petr Blažek
Odborná konzultace: Mirosław Jasiński
Překlad do českého jazyka: Jan Škvrňák
TEKSTY:
Wystawa, która prezentuje dzieje Polski, Czech i Słowacji w czasach komunizmu, a na ich tle współpracę ludzi zaangażowanych w odzyskanie wolności, dziś w obliczu wojny w Ukrainie, jest wyjątkowo sugestywną lekcją historii. Historii, która działa się całkiem niedawno i opowiedzieć mogą, co bardzo cenne, jej uczestnicy.
Wystawa o historii, której nie ma w podręcznikach [w:] www.solidarnosc.org.pl
Organizatorzy:
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego
Legnicka Biblioteka Publiczna
Libri prohibiti knihovna/library
Komitet Organizacyjny Polsko-Czeskich Dni Kultury Chrześcijańskiej „Bądźmy Rodziną”
Projekt dofinansowany z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego.
