Udostępnij:

Dodano:

23.09.2019 10:26

Zdarzenia. Zdzisław Jurkiewicz

ZDARZENIA. ZDZISŁAW JURKIEWICZ
Pod redakcją dr Mariki Kuźmicz

Przygotowywana obecnie przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu publikacja Zdarzenia poświęcona Zdzisławowi Jurkiewiczowi pod redakcją dr Mariki Kuźmicz ma na celu rozpoznanie i przybliżenie odbiorcom różnych aspektów zróżnicowanej twórczości wybitnego, choć nadal niedocenionego wrocławskiego twórcy.

Jurkiewicz był artystą realizującym swoje prekursorskie projekty nieprzerwanie przez ponad pięć dekad. Z wykształcenia był architektem, swoją drogę artystyczną zaczynał jako malarz, niemal natychmiast próbując przekraczać tradycyjnie rozumiane granice tego medium, koncentrując się nie tylko na ostatecznej formie danego obrazu, ale na procesie twórczym, z uwzględnieniem w nim roli przypadku (m.in. praca 4.X.67 – 21:14h).

Uznawany zazwyczaj za jednego z najbardziej interesujących przedstawicieli polskiej sztuki konceptualnej – to jego wystawa była początkiem działalności legendarnej Galerii pod Moną Lizą – był w gruncie rzeczy twórcą bardzo osobnym. „Etykieta” konceptualisty niewiele w istocie mówi o sposobie jego patrzenia na świat, szczególnej wrażliwości, otwartości na zjawiska zachodzące w wielu obszarach rzeczywistości. Jurkiewicz był bowiem niezwykle uważnym obserwatorem świata, wyczulonym na wszystkie jego przejawy, zarówno te, które z ludzkiej perspektywy mają skalę makro, takie jak ruch planet i inne zjawiska astronomiczne, a także mikro – kiedy koncentrował swoją uwagę na uprawianych przez siebie roślinach oraz drobnych zwierzętach: myszkach i chomikach, które odegrały w jego działalności szczególną rolę.

Od dzieciństwa rozwijał pasję, jaką była astronomia, co przełożyło się na jego sztukę i przejawiło się w powstających od 1972 r. fotografiach, na których Jurkiewicz rejestrował ruch planet, posługując się w tym celu skonstruowanym samodzielnie teleskopem, ustawionym w oknie jego niewielkiego wrocławskiego mieszkania. Mówił o tych realizacjach: „Ja się niczym nie trudzę – mówił artysta – ja nic nie zbijam, nie zlecam nawet, jak Robert Morris, wykonania jakichś brył. Po prostu ustawiam teleskop, (…) Jowisz, poruszając się sam zostawia ślad na kliszy”.

Wspomniane mieszkanie, z okna którego artysta obserwował gwiazdy, jawi się z perspektywy czasu, jako swoista figura w jego twórczości, miejsce, które było kameralną, niemal intymną sceną dla jego dokamerowych performance (Spadające światło, 1970), a także swoistym laboratorium do prowadzenia wspomnianych obserwacji: astronomicznych, astrofizycznych, botanicznych. Stało się tak w momencie, przypadającym na połowę lat 70., kiedy Jurkiewicz zaczął ograniczać gest artystyczny, sublimując swoje działania niemal tylko do obserwacji i dokumentowania tej obserwacji, jak na przykład w przypadku fotograficznej rejestracji „ruchu” tarczy słonecznej na kuchennej ścianie (Słońce, 1.VII.72). Postawa Jurkiewicza, bliska kontemplacyjnej, była przejawem jego postrzegania codzienności, jako przestrzeni dla wydarzeń i spraw niezwykłych, a jego prace wskazują ten kierunek odbioru świata także innym. Autorem eseju poświęconego temu aspektowi twórczości Jurkiewicza jest Karol Sienkiewicz.

Bardzo istotnym wymiarem jego działalności była uprawa roślin. Ten rodzaj aktywności stał się w pewnym momencie osią jego twórczości – wówczas, kiedy Jurkiewicz porzuca malarstwo czy w ogóle jakąkolwiek „wytwórczość”, powielanie artefaktów takich jak obrazy czy obiekty. Z dzisiejszej perspektywy taka postawa jawi się jako prekursorskie działanie o zabarwieniu ekologicznym – współcześnie wielu artystów podejmuje refleksję nad tym, czy wobec wzmożonej nadprodukcji rzeczy, generowanie nowych „przedmiotów” – czyli dzieł sztuki, nie jest po prostu szkodliwe. Jednocześnie jednak zainteresowanie roślinnym mikrokosmosem artyści przejawiali „od zawsze” – tekst Jakuba Piwowarskiego odnosi się do tego okresu twórczości Jurkiewicza, w którym materią artysty były rośliny, a także sytuuje te prace w kontekście historycznym.

Jurkiewicz przez cały okres swojej działalności artystycznej pisał – były to zarówno teksty o sztuce, dziś nadal współczesne, pełne ważnych spostrzeżeń i tropów, które mogą służyć obecnie do interpretowania jego twórczości, jak również poezja, wydana w 1997 r. w tomie Tylko Jedynie Zawsze. Literacką twórczość Jurkiewicza na potrzeby książki przeanalizował Paweł Polit, który wiele uwagi poświęcił także kluczowym pracom artysty (Schody nieosiągalne, Białe czyste cienkie płótno), tworząc zarówno dla tekstów Jurkiewicza, jak i jego prac wizualnych wspólną perspektywę interpretacji.

Książka jest także próbą analizy działalności Zdzisława Jurkiewicza w kontekście międzynarodowym.

Autorami tekstów do książki są: Marika Kuźmicz, Paweł Polit, Karol Sienkiewicz i Jakub Piwowarski.

Publikacja zawiera także liczne teksty Zdzisława Jurkiewicza, w tym wybór tekstów wcześniej niepublikowanych.

Książka ukaże się w listopadzie 2019 r.

Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz budżetu Województwa Dolnośląskiego.

Patronat medialny: TVP Kultura, Radio Wrocław, Radio RAM, Radio Wrocław Kultura, Notes Na 6 Tygodni, Magazyn Szum, Block Magazine, Miesięcznik ODRA, Pismo Artystyczne Format

Odsłuchaj treść artykułu
Array ( [post_type] => post [posts_per_page] => 8 [post_status] => publish [orderby] => Array ( [meta_value_num] => DESC [date] => DESC ) [meta_key] => sticky_post [ignore_sticky_posts] => 1 [tax_query] => Array ( [0] => Array ( [taxonomy] => category [field] => term_id [terms] => Array ( [0] => 470 ) [operator] => NOT IN ) ) [category__in] => Array ( [0] => 15 ) [category__not_in] => Array ( [0] => 470 ) )

AKTUALNOŚCI

Dodano: 31.03.2025 13:26

Finisaż wystawy „GLASS WITHOUT BORDERS”

Finisaż wystawy „Glass without borders” w ramach projektu e-Glass Festival w Centrum Dziedzictwa Szkła Krosno połączony z promocją katalogu. Zapraszamy w czwartek, 2 kwietnia o godz. 10.00. pokaż więcej »

Dodano: 17.03.2025 00:20

„Monologi pana H. czytanie performatywne albo stand-up” Henryka Koczana pt. „Bajki ze Stumyślowego Lasu”

Wraz z Klubem Muzyki i Literatury we Wrocławiu zapraszamy na „Monologi pana H. czytanie performatywne albo stand-up” w wykonaniu Henryka Koczana pt. „Bajki ze Stumyślowego Lasu”. Występowi będzie towarzyszyła oprawa muzyczna pokaż więcej »

Dodano: 17.03.2025 00:20

TE WSZYSTKIE RAJE, KOMETY I POLONIE

Wystawa nawiązuje do książki Te wszystkie Raje, Zrywy i Jutrzenki. O małych kinach na Dolnym Śląsku autorstwa Lecha Molińskiego i Jerzego Wypycha. Czwórka artystów – Gerard Lebik, Lech Moliński, Kamila Mróz i Jerzy Wypych – podejmie temat powojennych losów kin poprzez różne media: dźwięk, tekst, instalację i fotografię. pokaż więcej »

Dodano: 17.03.2025 00:10

KARNAWAŁ CASANOVY – weneccy artyści we wrocławskim Ratuszu

Zapraszamy na „Krótką niesamowitą historię weneckiego karnawału”, czyli konferencję i spektakl w strojach z epoki w wykonaniu Compagnia de’Calza „I Antichi”. Podczas wydarzenia, które odbędzie się  8 kwietnia w Sali Wielkiej Ratusza we Wrocławiu będzie można poznać historię najsłynniejszego karnawału na świecie od jego początków do upadku Republiki. pokaż więcej »

Dodano: 15.03.2025 10:10

Nagroda Kulturalna Śląska 2025 dla Jacka Głomba

Dyrektor Teatru im. H. Modrzejewskiej w Legnicy, Jacek Głomb, został laureatem Nagrody Kulturalnej Śląska. Nagroda Kraju Związkowego Dolnej Saksonii przyznawana jest za wybitne działania na rzecz kultywowania i upowszechniania kultury śląskiej oraz współpracy polsko-niemieckiej. pokaż więcej »

Dodano: 15.03.2025 00:30

Jazz Piano Masterclass/ Vardan Ovsepian

Zapraszamy na część otwartą Jazz Piano Masterclass 8 kwietnia na Wydziale Muzyki Jazzowej Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Zajęcia poprowadzi Vardan Ovsepian, amerykański kompozytor i pianista, wykładowca California Institute of The Arts. pokaż więcej »

Dodano: 10.03.2025 08:00

25. Summer Guitar Festival. Krzyżowa | Jubileusz Festiwalu!

W tym roku współorganizujemy 25. edycję Summer Guitar Festival, która odbędzie się w terminie 20-27 lipca w Krzyżowej! Wśród gwiazd jubileuszowej edycji festiwalu: Joscho Stephan, Sven Jungbeck, Mateusz Kowalski i Marek Pasieczny. pokaż więcej »

Dodano: 24.02.2025 01:00

42. Ogólnopolski Turniej Małych Form Satyrycznych w Bogatyni

Trwa nabór zgłoszeń do konkursu na tekst satyryczny o nagrodę „Złotego Kosy” oraz konkursu na sceniczną prezentację własnych utworów satyrycznych. Gala finałowa odbędzie się 24 maja na scenie Bogatyńskiego Ośrodka Kultury. pokaż więcej »

Skip to content