Udostępnij:

Dodano:

22.06.2017 10:41

6/2017: O PRZEMIANIE BUDYNIU W BOMBĘ

W systemach demokratycznych częstą odpowiedzią na arogancję władzy jest pojawienie się w społeczeństwie tendencji przemocowych, a w konsekwencji także terrorystycznych. Jest to reakcja ludzi, którzy w obliczu wszechwładzy rządzących, a przede wszystkim ich buty w stosunku do rządzonych, czują się po prostu bezradni.

Demokratyczne sposoby wyrażania protestów stają się albo jałowe, ze względu na ignorowanie ich przez władzę, albo nierealne, z powodu represji ze strony rządzących. Wtedy społeczeństwo może pokazać im nie tylko środkowy palec, ale i zaciśniętą pięść.

 

Na przemoc można odpowiedzieć tylko przemocą

„To faszystowskie państwo ma zamiar zabić nas wszystkich. Musimy zorganizować opór. Na przemoc można odpowiedzieć tylko przemocą”. Słowa te wypowiedziała młoda, bardzo wstrząśnięta niemiecka studentka, Gudrun Ensslin, późniejsza członkini największego w Europie Zachodniej ugrupowania terrorystycznego drugiej połowy XX wieku: Frakcji Czerwonej Armii.

Był 2 czerwca 1967 roku. Tego dnia podczas demonstracji studentów w Berlinie Zachodnim przeciwko wizycie szacha Iranu, uważanego za symbol zamordyzmu i władzy autorytarnej, jeden z policjantów zastrzelił Benno Ohnesorga, przykładając mu pistolet do głowy. Wydarzenie to było punktem zwrotnym w powojennej historii Niemiec: w tym dniu bowiem uruchomiona została równia pochyła, na której znalazła się spora grupa obrońców demokracji.

Każde ograniczane praw demokratycznych rodzi sprzeciw, a ograniczanie bezwzględne, rodzi sprzeciw bezwzględny. Zawłaszczanie struktur państwa przez jedną formację polityczną, osłabienie mechanizmów demokracji na rzecz rządów autorytarnych, ignorowanie postulatów opozycji oraz prześladowanie przeciwników politycznych powoduje pojawienie się odruchu oporu. Odruch ten, podobnie jak poczynania rządowych autokratów, a także ich coraz bardziej butnych i pewnych siebie sympatyków, przestaje tracić, w miarę nasilania się tych procesów, zahamowania. Skoro oni są tak zajadli i cyniczni w zagarnianiu władzy, to my też musimy w odpowiedni sposób reagować. „Odpowiedni”, czyli wyjęty spod zdominowanego przez „onych” prawa, które staje się stronnicze. Konsekwencją tego mechanizmu jest opór stawiany coraz ostrzejszymi środkami, do przemocy włącznie.

Ograniczanie demokracji przez rządzących staje się usprawiedliwieniem dla takich działań. Radykalnym, ale przez to bardzo wyrazistym przykładem tego zjawiska są ugrupowania terrorystyczne w Europie Zachodniej z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych: niemiecka Frakcja Czerwonej Armii oraz włoskie Czerwone Brygady. Obydwa były skierowane przeciwko konserwatywnym, zawłaszczającym demokrację rządom chadeków w Niemczech i we Włoszech.

 

Po pierwsze: rozczarowanie

Na początku lat sześćdziesiątych symbolem przemian na świecie były Stany Zjednoczone. Po objęciu prezydentury przez Johna F. Kennedy’ego rozbudzone zostały nadzieje na szybkie i całkowite przezwyciężenie zimnej wojny, wprowadzenie sprawiedliwości społecznej w krajach Trzeciego Świata, zlikwidowanie nędzy, dyskryminacji rasowej i politycznej. Zabójstwo Kennedy’ego zniweczyło te nadzieje.

W Niemczech nastroje polityczne w tym czasie najlepiej oddaje zaangażowanie intelektualistów, studentów, działaczy związków zawodowych w kampanię wyborczą partii socjaldemokratycznej SPD w roku 1965. Tak spontaniczna i powszechna aktywność na rzecz lewicy była reakcją na długie rządy chadeków. Na próby ograniczania demokracji, manipulowanie sądownictwem (np. osłabianie praw pracowniczych), na ignorowanie społecznego poczucia sprawiedliwości (protesty przeciwko funkcjonariuszom Trzeciej Rzeszy na posadach rządowych w powojennych Niemczech), a przede wszystkim na butę i arogancję rządzących, uważających siebie za posiadaczy prawdy absolutnej, zarówno jeżeli chodzi o dobro, jak i przyszłości kraju oraz narodu.

Niecały rok później przyszło rozczarowanie. Kiedy już wydawało się, iż możliwe jest zakończenie czternastoletnich rządów kanclerza Adenauera, w RFN powstała Wielka Koalicja rządowa, w której obok polityków lewicy zasiedli ich polityczni przeciwnicy z partii konserwatywnych CDU i CSU, którzy także objęli posadę kanclerza. (…)

Viktor Grotowicz

Więcej w czerwcowym numerze.

POWRÓT DO CZYTELNI

Odsłuchaj treść artykułu
Array ( [post_type] => post [posts_per_page] => 8 [post_status] => publish [orderby] => Array ( [meta_value_num] => DESC [date] => DESC ) [meta_key] => sticky_post [ignore_sticky_posts] => 1 [tax_query] => Array ( [0] => Array ( [taxonomy] => category [field] => term_id [terms] => Array ( [0] => 470 ) [operator] => NOT IN ) ) [category__in] => Array ( [0] => 15 ) [category__not_in] => Array ( [0] => 470 ) )

AKTUALNOŚCI

Dodano: 05.05.2025 11:00

XXXIV Międzynarodowy Festiwal „Maj z Muzyką Dawną”

11 maja rozpocznie się Festiwal "Maj z Muzyką Dawną", w ramach którego odbędą się koncerty i wykłady we Wrocławiu, Strzelinie oraz Żórawinie. Tegoroczna edycja wydarzenia poświęcona jest pamięci Macieja Kieresa, wieloletniego dyrektora artystycznego festiwalu. pokaż więcej »

Dodano: 10.04.2025 10:00

Polskie szkło artystyczne w Bratysławie

W okresie od kwietnia do września 2025 będzie można obejrzeć kilka wystaw polskich artystów szkła w Bratysławie. Ekspozycje promować będą polskie rzemiosło i sztukę szklarską na międzynarodowej scenie artystycznej, a twórczynie i twórcy zaprezentują na nich nowoczesny design oraz dzieła wykonane w tradycyjnych technikach. pokaż więcej »

Dodano: 05.05.2025 10:00

14. Targi Książki Regionalnej Silesiana

Zapraszamy na stoisko Wydawnictwa OKiS we Wrocławiu na 14. Targach Książki Regionalnej SILESIANA, które odbywają się w dniach 8-11 maja we Wrocławiu. Nasza oferta wydawnicza dostępna również na www.sklep.okis.pl pokaż więcej »

Dodano: 05.05.2025 09:00

JUWENALIA WROCŁAWSKIE 2025

Zapraszamy na największe święto studentów we Wrocławiu - Juwenalia Wrocławskie 2025 odbędą się 9 i 10 maja na Polach Osobowickich. pokaż więcej »

Dodano: 05.05.2025 09:00

Wielkie Jeleniogórskie Juwenalia 2025

Przed nami trzy dni szalonej zabawy i niezapomnianych wrażeń! Już 9-11 maja 2025 odbędą się Wielkie Jeleniogórskie Juwenalia 2025. Na uczestników czekają m.in. koncerty gwiazd polskiej sceny muzycznej z Agnieszką Chylińską na czele. pokaż więcej »

Dodano: 05.05.2025 08:00

Koncert „Hallowed be the name of Jesus” w Karpaczu

Przeniesiony Koncert Wielkanocny Spirituals Singers Band w Kościele w Karpaczu odbędzie się 10 maja. W programie utwory z nurtu gospel, spirituals, evergreen, a także niezapomniane piosenki zespołu The Beatles. pokaż więcej »

Dodano: 05.05.2025 08:00

„MARIA SKŁODOWSKA-CURIE” – DEBATA I SPEKTAKL W WARSZAWIE

10 maja spektakl "Maria Skłodowska-Curie w mowie obronnej" w reżyserii Mariusza Wójtowicza. prezentowany będzie w Ursynowskim Centrum Kultury ALTERNATYWY w Warszawie. Pokaz poprzedzi debata dotycząca polskiej noblistki w kontekście łączenia ról naukowczyni i matki. pokaż więcej »

Dodano: 05.05.2025 07:30

„Kiedyś różą byłam, dziś gniję w kanale” – wrocławska premiera spektaklu

Spektakl w reżyserii Roberta Traczyka to historia o Róży Luksemburg, łącząca elementy teatru politycznego, groteski i komiksowej narracji. Wrocławska premiera spektaklu odbędzie się 6 czerwca w Sali Teatru Laboratorium. Bilety już w sprzedaży. pokaż więcej »

Skip to content