„Powrót ‘68” Jan Bortkiewicz
21 sierpnia 1968, wczesny poranek, na bezchmurnym wrocławskim niebie sznur czterosilnikowych samolotów lecących w kierunku południowo-zachodnim. Oficjalne pełne triumfu komunikaty „wojenne” konfrontowane były z informacjami zachodnich komentatorów prezentowanymi na falach Radia Wolna Europa. To z nich dowiedzieliśmy się o inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Rozpoczęła się operacja „Dunaj”.
Wojsku Polskiemu przypadł w udziale „szturm” na niebronione Hradec Králové, po zdobyciu którego Wojciech Jaruzelski uzyskał zaszczytny tytuł Zdobywcy Hradca. Czesi i Słowacy nie przejawiali entuzjazmu z powodu tej „bratniej pomocy przeciwko planowanemu atakowi Imperialistów”, w Pradze spalono kilka czołgów. 7 września 1968 pijany polski żołnierz Stefan Dorna zastrzelił dwóch czeskich mieszkańców Jičina. Armia Radziecka straciła 12 żołnierzy, a 25 zostało rannych. W katastrofie helikoptera w pobliżu miasta Teplice zginęło dwóch radzieckich reporterów. Wojska bułgarskie straciły dwóch żołnierzy, a 2 Armia Wojska Polskiego dziesięciu. Bilans operacji „Dunaj” to 108 zabitych i blisko 500 rannych obywateli Czechosłowacji. Z kraju wyemigrowało również ok. 370 tysięcy Czechów i Słowaków.
Oficjalnie odtrąbiono wielki sukces, działania reformatorskie pod przywództwem Pierwszego Sekretarza Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji Aleksandra Dubčeka zostały cofnięte. Rzeczywisty cel operacji „Dunaj” został osiągnięty. Utworzona z wprowadzonych na terytorium Czechosłowacji Centralna Grupa Wojsk Armii Radzieckiej pozostała tam do 1991 roku.
Formalna okupacja skończyła się już jesienią 1968 roku. Zimne noce i nocowanie pod namiotami w oczywisty sposób wpłynęło na morale niedoświadczonych żołnierzy Układu Warszawskiego i ich stan fizyczny. Wielu z nich uczestnictwo w tej „wycieczce” okupiło utratą zdrowia. Oczywiście prasa i telewizja o tym nie wspominały, zamieniając rzetelną informację na pełne triumfu relacje o wielkiej wdzięczności Czechów i Słowaków za udzielenie „bratniej pomocy”.
Powracające do kraju Wojsko Polskie nie doczekało się także wdzięczności od polskiego społeczeństwa, którego ogół był zdecydowanie przeciwny stłumieniu „praskiej wiosny”. Powszechnie wyrażano solidarność z Czechosłowacją i ubolewano, że doświadczona napaściami Polska stała się teraz agresorem. Uroczyste powitanie zhańbionego Wojska Polskiego we Wrocławiu było zainscenizowanym przedstawieniem, na które pod przymusem zagoniono pracowników zakładów pracy. Napisy na transparentach, wychwalające wojsko, nie oddawały prawdziwego nastroju mieszkańców Wrocławia – świadomych komunistycznej propagandy.
Prezentowane przy ul. Oławskiej we Wrocławiu czarno-białe zdjęcia, autorstwa Jana Bortkiewicza, przedstawiają historyczny moment: sceny z powitania na wrocławskim placu Wolności „zwycięskiego” Wojska Polskiego…
Projekt dofinansowany ze środków budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego
Odsłuchaj treść artykułuGALERIA
AKTUALNOŚCI
Dodano: 01.10.2025 04:30
Sztuka współpracy | Forum edukacji kulturalnej Wrocławia i Dolnego Śląska
17 października w Barbarze odbędzie się Wrocławsko-Dolnośląskie Forum Edukacji Kulturalnej. Dokładnie rok po Kongresie Kultury Wrocławia i Dolnego Śląska ponownie łączymy siły, by kontynuować ważną rozmowę o edukacji kulturalnej, sztuce i kulturze. pokaż więcej »
Dodano: 14.10.2025 09:43
WYSTAWY MARIUSZA ŁABIŃSKIEGO I IGORA WÓJCIKA WE LWOWIE
12 października w Muzeum Szkła we Lwowie otwarto wystawy indywidualne Mariusza Łabińskiego i Igora Wójcika, prezentujące dorobek tych znanych i cenionych polskich artystów, którzy związali swoją twórczość z trudnym i szlachetnym materiałem – szkłem artystycznym. pokaż więcej »
Dodano: 03.10.2025 00:00
Places for Deliberation. Barbara Kozłowska
Wystawa „Places for Deliberation” jest pierwszą prezentacją twórczości Barbary Kozłowskiej w Słowenii. Zawiera wybór jej najważniejszych prac z prywatnego archiwum, które nadal znajduje się we Wrocławiu. Wystawa jest częścią Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Współczesnej – Miasto Kobiet w Ljubljanie i będzie miała miejsce w Małej galerii Banku Słowenii w terminie 3–30 października. pokaż więcej »
Dodano: 01.10.2025 05:00
XIII Festiwalu Niezależnej Kultury Białoruskiej „Jestem!”
XIII Festiwal Niezależnej Kultury Białoruskiej odbędzie się we Wrocławiu w dniach 14–19 października 2025 roku. W programie znalazły się wydarzenia z udziałem twórców i twórczyń z różnych dziedzin – muzyków, artystów wizualnych, aktorów, pisarzy, reżyserów i fotografów. pokaż więcej »
Dodano: 01.10.2025 04:30
VIII DNI MUZYKI PAPIESKIEJ W KARKONOSZACH. INAUGURACJA I KONGRESU POJEDNANIA I POKOJU IM. ŚW. JADWIGI ŚLĄSKIEJ
Tegoroczne koncerty Dni Muzyki Papieskiej odbędą się w kościołach regionu w dwóch terminach. Pierwszy - 16 października w kościele pw. św. Jana Chrzciciela ojców pijarów w cieplickim zdroju. Drugi odbędzie się w niedzielę, 19 października w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. pokaż więcej »
Dodano: 01.10.2025 04:30
Monodram „PARADOX” w Głogowie
Kolejny pokaz monodramu „PARADOX” w wykonaniu Krzysztofa Rogacewicza, inspirowany książkami Josepha Hellera „Paragraf 22” i „Closing Time”. Spektakl odbędzie się 16 października w Teatrze im. Andreasa Gryphiusa w Głogowie. pokaż więcej »
Dodano: 01.10.2025 04:00
„Z KLASYKĄ PRZEZ POLSKĘ” | FERNABUCCO
Mistrzowski duet gambowy- czyli Fernabucco – wystąpi z koncertami w ramach cyklu „Z klasyką przez Polskę” 17 października w Pałacu Jedlinka, 18 października w Starych Bogaczowicach oraz 19 października w Mieroszowie. pokaż więcej »
Dodano: 01.10.2025 04:00
Spektakl muzyczny „To Nasze Tango”
Spektakl muzyczny "To Nasze Tango" — historia dawniej RP w piosenkach przedwojennego tanga i fokstrota. Zapraszamy na spotkanie z klasyką multikulturowej przedwojennej muzyki, wypełnione czułością dźwięków, nieprzemijającym urokiem i szczerymi emocjami. pokaż więcej »