Udostępnij:

Dodano:

23.09.2019 10:26

Zdarzenia. Zdzisław Jurkiewicz

ZDARZENIA. ZDZISŁAW JURKIEWICZ
Pod redakcją dr Mariki Kuźmicz

Przygotowywana obecnie przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu publikacja Zdarzenia poświęcona Zdzisławowi Jurkiewiczowi pod redakcją dr Mariki Kuźmicz ma na celu rozpoznanie i przybliżenie odbiorcom różnych aspektów zróżnicowanej twórczości wybitnego, choć nadal niedocenionego wrocławskiego twórcy.

Jurkiewicz był artystą realizującym swoje prekursorskie projekty nieprzerwanie przez ponad pięć dekad. Z wykształcenia był architektem, swoją drogę artystyczną zaczynał jako malarz, niemal natychmiast próbując przekraczać tradycyjnie rozumiane granice tego medium, koncentrując się nie tylko na ostatecznej formie danego obrazu, ale na procesie twórczym, z uwzględnieniem w nim roli przypadku (m.in. praca 4.X.67 – 21:14h).

Uznawany zazwyczaj za jednego z najbardziej interesujących przedstawicieli polskiej sztuki konceptualnej – to jego wystawa była początkiem działalności legendarnej Galerii pod Moną Lizą – był w gruncie rzeczy twórcą bardzo osobnym. „Etykieta” konceptualisty niewiele w istocie mówi o sposobie jego patrzenia na świat, szczególnej wrażliwości, otwartości na zjawiska zachodzące w wielu obszarach rzeczywistości. Jurkiewicz był bowiem niezwykle uważnym obserwatorem świata, wyczulonym na wszystkie jego przejawy, zarówno te, które z ludzkiej perspektywy mają skalę makro, takie jak ruch planet i inne zjawiska astronomiczne, a także mikro – kiedy koncentrował swoją uwagę na uprawianych przez siebie roślinach oraz drobnych zwierzętach: myszkach i chomikach, które odegrały w jego działalności szczególną rolę.

Od dzieciństwa rozwijał pasję, jaką była astronomia, co przełożyło się na jego sztukę i przejawiło się w powstających od 1972 r. fotografiach, na których Jurkiewicz rejestrował ruch planet, posługując się w tym celu skonstruowanym samodzielnie teleskopem, ustawionym w oknie jego niewielkiego wrocławskiego mieszkania. Mówił o tych realizacjach: „Ja się niczym nie trudzę – mówił artysta – ja nic nie zbijam, nie zlecam nawet, jak Robert Morris, wykonania jakichś brył. Po prostu ustawiam teleskop, (…) Jowisz, poruszając się sam zostawia ślad na kliszy”.

Wspomniane mieszkanie, z okna którego artysta obserwował gwiazdy, jawi się z perspektywy czasu, jako swoista figura w jego twórczości, miejsce, które było kameralną, niemal intymną sceną dla jego dokamerowych performance (Spadające światło, 1970), a także swoistym laboratorium do prowadzenia wspomnianych obserwacji: astronomicznych, astrofizycznych, botanicznych. Stało się tak w momencie, przypadającym na połowę lat 70., kiedy Jurkiewicz zaczął ograniczać gest artystyczny, sublimując swoje działania niemal tylko do obserwacji i dokumentowania tej obserwacji, jak na przykład w przypadku fotograficznej rejestracji „ruchu” tarczy słonecznej na kuchennej ścianie (Słońce, 1.VII.72). Postawa Jurkiewicza, bliska kontemplacyjnej, była przejawem jego postrzegania codzienności, jako przestrzeni dla wydarzeń i spraw niezwykłych, a jego prace wskazują ten kierunek odbioru świata także innym. Autorem eseju poświęconego temu aspektowi twórczości Jurkiewicza jest Karol Sienkiewicz.

Bardzo istotnym wymiarem jego działalności była uprawa roślin. Ten rodzaj aktywności stał się w pewnym momencie osią jego twórczości – wówczas, kiedy Jurkiewicz porzuca malarstwo czy w ogóle jakąkolwiek „wytwórczość”, powielanie artefaktów takich jak obrazy czy obiekty. Z dzisiejszej perspektywy taka postawa jawi się jako prekursorskie działanie o zabarwieniu ekologicznym – współcześnie wielu artystów podejmuje refleksję nad tym, czy wobec wzmożonej nadprodukcji rzeczy, generowanie nowych „przedmiotów” – czyli dzieł sztuki, nie jest po prostu szkodliwe. Jednocześnie jednak zainteresowanie roślinnym mikrokosmosem artyści przejawiali „od zawsze” – tekst Jakuba Piwowarskiego odnosi się do tego okresu twórczości Jurkiewicza, w którym materią artysty były rośliny, a także sytuuje te prace w kontekście historycznym.

Jurkiewicz przez cały okres swojej działalności artystycznej pisał – były to zarówno teksty o sztuce, dziś nadal współczesne, pełne ważnych spostrzeżeń i tropów, które mogą służyć obecnie do interpretowania jego twórczości, jak również poezja, wydana w 1997 r. w tomie Tylko Jedynie Zawsze. Literacką twórczość Jurkiewicza na potrzeby książki przeanalizował Paweł Polit, który wiele uwagi poświęcił także kluczowym pracom artysty (Schody nieosiągalne, Białe czyste cienkie płótno), tworząc zarówno dla tekstów Jurkiewicza, jak i jego prac wizualnych wspólną perspektywę interpretacji.

Książka jest także próbą analizy działalności Zdzisława Jurkiewicza w kontekście międzynarodowym.

Autorami tekstów do książki są: Marika Kuźmicz, Paweł Polit, Karol Sienkiewicz i Jakub Piwowarski.

Publikacja zawiera także liczne teksty Zdzisława Jurkiewicza, w tym wybór tekstów wcześniej niepublikowanych.

Książka ukaże się w listopadzie 2019 r.

Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz budżetu Województwa Dolnośląskiego.

Patronat medialny: TVP Kultura, Radio Wrocław, Radio RAM, Radio Wrocław Kultura, Notes Na 6 Tygodni, Magazyn Szum, Block Magazine, Miesięcznik ODRA, Pismo Artystyczne Format

Odsłuchaj treść artykułu

AKTUALNOŚCI

Dodano: 10.02.2023 03:00

Alex Urban. She Devil

Zapraszamy na wystawę artystki Alex Urban SHE DEVIL, która odbywa się w dniach 10 lutego -16 kwietnia 2023 w Wałbrzyskiej Galerii Sztuki BWA. Alex Urban swoją opowieścią o kobietach usiłuje odczarować złogi fallocentrycznej, zanurzonej w religii kultury i aberracyjne odarcie ich z powagi i właściwej im roli. pokaż więcej »

Dodano: 22.03.2023 10:00

Szkolenie: Zostań grantopisarzem!

Dolnośląskie Laboratorium Kultury OKiS we Wrocławiu zaprasza na bezpłatne szkolenie dla reprezentantów sektora kultury na Dolnym Śląsku, dotyczące tajników prawidłowego aplikowania o środki finansowe na działalność. Szkolenie odbędzie się 14 kwietnia br. pokaż więcej »

Dodano: 22.03.2023 09:55

W/E LAB RESIDENCY. NABÓR NA REZYDENCJE ARTYSTYCZNE

Zachęcamy do udziału w rocznym projekcie w zakresie sztuk wizualnych, który inauguruje program rezydencji w gospodarstwie FLOWLAND w Tarczynie. Projekt adresowany jest do twórców i twórczyń polskiego, niemieckiego i ukraińskiego pochodzenia z obszaru Dolnego Śląska i Saksonii, pokaż więcej »

Dodano: 20.03.2023 10:45

KONKURS GRANTOWY – Europejska Stolica Kultury Chemnitz 2025

Ruszył nabór wniosków dla instytucji, organizacji i osób prywatnych z Dolnego Śląska na projekty transgraniczne z partnerami z Czech i Niemiec w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Chemnitz 2025. Zachęcamy do zapoznania się z informacjami na temat grantów oraz realizacji projektów kulturalnych w ramach programu ESK Chemnitz 2025. pokaż więcej »

Dodano: 20.03.2023 09:00

Cykl wykładów Bogusława Jasińskiego Czy teatr może być zbawiony?

Zapraszamy na cykl wykładów Bogusława Jasińskiego - filozofa, artysty i autora kilkunastu książek z zakresu filozofii i estetyki. Trzy wykłady cyklu: Czy teatr może być zbawiony? odbędą się w kwietniu i maju br. pokaż więcej »

Dodano: 20.03.2023 08:30

Spektakl „Poskromienie”

Wiosną na scenę wrocławskiej Piekarni - Centrum Sztuk Performatywnych powraca spektakl "Poskromienie" w reżyserii Moniki Pęcikiewicz oparty na szekspirowskiej komedii. Zapraszamy w dniach 14, 15 i 16 kwietnia 2023. pokaż więcej »

Dodano: 20.03.2023 08:20

Summer Guitar Festival 2023

Ruszyły zapisy on-line do udziału w tegorocznej edycji Festiwalu w Krzyżowej. która odbędzie się w terminie 6-13 sierpnia 2023. Wśród pedagogów kursów gitarowych dla dzieci, młodzieży i dorosłych znakomici artyści z Polski i zagranicy. Zapraszamy na www.guitarfestival.okis.pl pokaż więcej »

Dodano: 20.03.2023 07:15

Maluję, więc jestem. Spotkanie z malarką Mirą Żelechower-Aleksiun z okazji wydania monografii „Mira między A i Ż”.

Mira Żelechower-Aleksiun, wrocławska malarka i scenografka teatralna, była gościem Mariusza Szczygła podczas spotkania 29 marca w Faktycznym Domu Kultury w Warszawie. Rozmowa o pracy artystycznej i twórczych inspiracjach odbyła się z okazji przypadającego w tym roku jubileuszu 55-lecia pracy artystycznej oraz 80-lecia urodzin artystki. pokaż więcej »

Skip to content

Zapisz się do naszego newslettera

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych (pokaż całość)