Udostępnij:

Dodano:

23.09.2019 10:26

Zdarzenia. Zdzisław Jurkiewicz

ZDARZENIA. ZDZISŁAW JURKIEWICZ
Pod redakcją dr Mariki Kuźmicz

Przygotowywana obecnie przez Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu publikacja Zdarzenia poświęcona Zdzisławowi Jurkiewiczowi pod redakcją dr Mariki Kuźmicz ma na celu rozpoznanie i przybliżenie odbiorcom różnych aspektów zróżnicowanej twórczości wybitnego, choć nadal niedocenionego wrocławskiego twórcy.

Jurkiewicz był artystą realizującym swoje prekursorskie projekty nieprzerwanie przez ponad pięć dekad. Z wykształcenia był architektem, swoją drogę artystyczną zaczynał jako malarz, niemal natychmiast próbując przekraczać tradycyjnie rozumiane granice tego medium, koncentrując się nie tylko na ostatecznej formie danego obrazu, ale na procesie twórczym, z uwzględnieniem w nim roli przypadku (m.in. praca 4.X.67 – 21:14h).

Uznawany zazwyczaj za jednego z najbardziej interesujących przedstawicieli polskiej sztuki konceptualnej – to jego wystawa była początkiem działalności legendarnej Galerii pod Moną Lizą – był w gruncie rzeczy twórcą bardzo osobnym. „Etykieta” konceptualisty niewiele w istocie mówi o sposobie jego patrzenia na świat, szczególnej wrażliwości, otwartości na zjawiska zachodzące w wielu obszarach rzeczywistości. Jurkiewicz był bowiem niezwykle uważnym obserwatorem świata, wyczulonym na wszystkie jego przejawy, zarówno te, które z ludzkiej perspektywy mają skalę makro, takie jak ruch planet i inne zjawiska astronomiczne, a także mikro – kiedy koncentrował swoją uwagę na uprawianych przez siebie roślinach oraz drobnych zwierzętach: myszkach i chomikach, które odegrały w jego działalności szczególną rolę.

Od dzieciństwa rozwijał pasję, jaką była astronomia, co przełożyło się na jego sztukę i przejawiło się w powstających od 1972 r. fotografiach, na których Jurkiewicz rejestrował ruch planet, posługując się w tym celu skonstruowanym samodzielnie teleskopem, ustawionym w oknie jego niewielkiego wrocławskiego mieszkania. Mówił o tych realizacjach: „Ja się niczym nie trudzę – mówił artysta – ja nic nie zbijam, nie zlecam nawet, jak Robert Morris, wykonania jakichś brył. Po prostu ustawiam teleskop, (…) Jowisz, poruszając się sam zostawia ślad na kliszy”.

Wspomniane mieszkanie, z okna którego artysta obserwował gwiazdy, jawi się z perspektywy czasu, jako swoista figura w jego twórczości, miejsce, które było kameralną, niemal intymną sceną dla jego dokamerowych performance (Spadające światło, 1970), a także swoistym laboratorium do prowadzenia wspomnianych obserwacji: astronomicznych, astrofizycznych, botanicznych. Stało się tak w momencie, przypadającym na połowę lat 70., kiedy Jurkiewicz zaczął ograniczać gest artystyczny, sublimując swoje działania niemal tylko do obserwacji i dokumentowania tej obserwacji, jak na przykład w przypadku fotograficznej rejestracji „ruchu” tarczy słonecznej na kuchennej ścianie (Słońce, 1.VII.72). Postawa Jurkiewicza, bliska kontemplacyjnej, była przejawem jego postrzegania codzienności, jako przestrzeni dla wydarzeń i spraw niezwykłych, a jego prace wskazują ten kierunek odbioru świata także innym. Autorem eseju poświęconego temu aspektowi twórczości Jurkiewicza jest Karol Sienkiewicz.

Bardzo istotnym wymiarem jego działalności była uprawa roślin. Ten rodzaj aktywności stał się w pewnym momencie osią jego twórczości – wówczas, kiedy Jurkiewicz porzuca malarstwo czy w ogóle jakąkolwiek „wytwórczość”, powielanie artefaktów takich jak obrazy czy obiekty. Z dzisiejszej perspektywy taka postawa jawi się jako prekursorskie działanie o zabarwieniu ekologicznym – współcześnie wielu artystów podejmuje refleksję nad tym, czy wobec wzmożonej nadprodukcji rzeczy, generowanie nowych „przedmiotów” – czyli dzieł sztuki, nie jest po prostu szkodliwe. Jednocześnie jednak zainteresowanie roślinnym mikrokosmosem artyści przejawiali „od zawsze” – tekst Jakuba Piwowarskiego odnosi się do tego okresu twórczości Jurkiewicza, w którym materią artysty były rośliny, a także sytuuje te prace w kontekście historycznym.

Jurkiewicz przez cały okres swojej działalności artystycznej pisał – były to zarówno teksty o sztuce, dziś nadal współczesne, pełne ważnych spostrzeżeń i tropów, które mogą służyć obecnie do interpretowania jego twórczości, jak również poezja, wydana w 1997 r. w tomie Tylko Jedynie Zawsze. Literacką twórczość Jurkiewicza na potrzeby książki przeanalizował Paweł Polit, który wiele uwagi poświęcił także kluczowym pracom artysty (Schody nieosiągalne, Białe czyste cienkie płótno), tworząc zarówno dla tekstów Jurkiewicza, jak i jego prac wizualnych wspólną perspektywę interpretacji.

Książka jest także próbą analizy działalności Zdzisława Jurkiewicza w kontekście międzynarodowym.

Autorami tekstów do książki są: Marika Kuźmicz, Paweł Polit, Karol Sienkiewicz i Jakub Piwowarski.

Publikacja zawiera także liczne teksty Zdzisława Jurkiewicza, w tym wybór tekstów wcześniej niepublikowanych.

Książka ukaże się w listopadzie 2019 r.

Wydawca: Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz budżetu Województwa Dolnośląskiego.

Patronat medialny: TVP Kultura, Radio Wrocław, Radio RAM, Radio Wrocław Kultura, Notes Na 6 Tygodni, Magazyn Szum, Block Magazine, Miesięcznik ODRA, Pismo Artystyczne Format

Odsłuchaj treść artykułu

AKTUALNOŚCI

Dodano: 18.09.2023 02:00

Dolnośląski Kongres Kultury 2023

W dniach 13-14 października odbędzie się w DCF we Wrocławiu pierwsza odsłona Dolnośląskiego Kongresu Kultury w ramach obchodów Święta Województwa Dolnośląskiego. Zachęcamy do zapoznania się z programem wydarzenia oraz zgłaszania udziału w panelach i dyskusjach. pokaż więcej »

Dodano: 15.09.2023 11:52

XIX EDYCJA Dolnośląskiego Konkursu Literackiego „MY POLACY – MY DOLNOŚLĄZACY” o Laur Złotego Pióra

Zapraszamy do udziału w konkursie uczniów szkół średnich, techników, szkół branżowych oraz VIII klas szkół podstawowych województwa dolnośląskiego. Termin nadsyłania prac mija 16 listopada 2023 roku. pokaż więcej »

Dodano: 25.09.2023 08:43

Galeria zdjęć z wystawy Konkursu im. Horbowego/ Photos of the Horbowy Competition’s exhibition

Prezentujemy galerię zdjęć Michała Pietrzaka z wrocławskiej wystawy w ramach Międzynarodowego Konkursu Szkła im. Horbowego, którą można oglądać do 21 października w Galerii Geppart./ We present photos by Michal Pietrzak from the Wrocław exhibition as part of the Horbowy International Glass Competition, which will be open until 21st of October at the Geppart Gallery. pokaż więcej »

Dodano: 18.09.2023 08:00

Równowaga I Performance

Zapraszamy na drugą odsłonę projektu "Równowaga". 27 września w sali Instytutu im. J. Grotowskiego odbędą się działania artystyczne, performance w wykonaniu Janusza Bałdygi, Angeliki Fojtuch i Ewy Zarzyckiej. Realizacje trójki uznanych polskich artystów poszerzą kontekst pojęcia równowagi, tak kluczowego w diagnozowaniu przyczyn destabilizacji świata. pokaż więcej »

Dodano: 18.09.2023 07:00

10-lecie Zespołu HEJSZOVINA

Zapraszamy na jubileuszowy koncert Zespołu Wokalnego Hejszovina, podczas którego wystąpią również zaproszeni artyści z repertuarem operetkowym i operowym. Koncert odbędzie się 30 września o godz. 18:00 w Teatrze Zdrojowym w Kudowie-Zdroju. pokaż więcej »

Dodano: 18.09.2023 07:00

3. KWADRA PEŁNIA – KARKONOSKA NOC ELEKTRONICZNEJ AWANGARDY

Industrial Art po latach wraca z projektem 3 KWADRA - tym razem w pełni księżyca! 29-30 września 2023, Schronisko na Hali Szrenickiej pokaż więcej »

Dodano: 18.09.2023 07:00

I BAL CHARYTATYWNY DOBRE SERCA

Serdecznie zapraszamy na Bal Charytatywny, który odbędzie się już 29 września w Górze, a całkowity dochód z imprezy zostanie przeznaczony dla Podopiecznych Stowarzyszenia "Gramy dla". pokaż więcej »

Dodano: 18.09.2023 06:00

Polsko-Czeskie Dni Kultury Chrześcijańskiej we wrześniu

Zapraszamy na wrześniowe wydarzenia artystyczne w ramach XXXIV Polsko-Czeskich Dni Kultury Chrześcijańskiej „Bądźmy Rodziną” pokaż więcej »

Skip to content

Zapisz się do naszego newslettera

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych (pokaż całość)