Udostępnij:

Dodano:

22.06.2017 10:41

6/2017: O PRZEMIANIE BUDYNIU W BOMBĘ

W systemach demokratycznych częstą odpowiedzią na arogancję władzy jest pojawienie się w społeczeństwie tendencji przemocowych, a w konsekwencji także terrorystycznych. Jest to reakcja ludzi, którzy w obliczu wszechwładzy rządzących, a przede wszystkim ich buty w stosunku do rządzonych, czują się po prostu bezradni.

Demokratyczne sposoby wyrażania protestów stają się albo jałowe, ze względu na ignorowanie ich przez władzę, albo nierealne, z powodu represji ze strony rządzących. Wtedy społeczeństwo może pokazać im nie tylko środkowy palec, ale i zaciśniętą pięść.

 

Na przemoc można odpowiedzieć tylko przemocą

„To faszystowskie państwo ma zamiar zabić nas wszystkich. Musimy zorganizować opór. Na przemoc można odpowiedzieć tylko przemocą”. Słowa te wypowiedziała młoda, bardzo wstrząśnięta niemiecka studentka, Gudrun Ensslin, późniejsza członkini największego w Europie Zachodniej ugrupowania terrorystycznego drugiej połowy XX wieku: Frakcji Czerwonej Armii.

Był 2 czerwca 1967 roku. Tego dnia podczas demonstracji studentów w Berlinie Zachodnim przeciwko wizycie szacha Iranu, uważanego za symbol zamordyzmu i władzy autorytarnej, jeden z policjantów zastrzelił Benno Ohnesorga, przykładając mu pistolet do głowy. Wydarzenie to było punktem zwrotnym w powojennej historii Niemiec: w tym dniu bowiem uruchomiona została równia pochyła, na której znalazła się spora grupa obrońców demokracji.

Każde ograniczane praw demokratycznych rodzi sprzeciw, a ograniczanie bezwzględne, rodzi sprzeciw bezwzględny. Zawłaszczanie struktur państwa przez jedną formację polityczną, osłabienie mechanizmów demokracji na rzecz rządów autorytarnych, ignorowanie postulatów opozycji oraz prześladowanie przeciwników politycznych powoduje pojawienie się odruchu oporu. Odruch ten, podobnie jak poczynania rządowych autokratów, a także ich coraz bardziej butnych i pewnych siebie sympatyków, przestaje tracić, w miarę nasilania się tych procesów, zahamowania. Skoro oni są tak zajadli i cyniczni w zagarnianiu władzy, to my też musimy w odpowiedni sposób reagować. „Odpowiedni”, czyli wyjęty spod zdominowanego przez „onych” prawa, które staje się stronnicze. Konsekwencją tego mechanizmu jest opór stawiany coraz ostrzejszymi środkami, do przemocy włącznie.

Ograniczanie demokracji przez rządzących staje się usprawiedliwieniem dla takich działań. Radykalnym, ale przez to bardzo wyrazistym przykładem tego zjawiska są ugrupowania terrorystyczne w Europie Zachodniej z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych: niemiecka Frakcja Czerwonej Armii oraz włoskie Czerwone Brygady. Obydwa były skierowane przeciwko konserwatywnym, zawłaszczającym demokrację rządom chadeków w Niemczech i we Włoszech.

 

Po pierwsze: rozczarowanie

Na początku lat sześćdziesiątych symbolem przemian na świecie były Stany Zjednoczone. Po objęciu prezydentury przez Johna F. Kennedy’ego rozbudzone zostały nadzieje na szybkie i całkowite przezwyciężenie zimnej wojny, wprowadzenie sprawiedliwości społecznej w krajach Trzeciego Świata, zlikwidowanie nędzy, dyskryminacji rasowej i politycznej. Zabójstwo Kennedy’ego zniweczyło te nadzieje.

W Niemczech nastroje polityczne w tym czasie najlepiej oddaje zaangażowanie intelektualistów, studentów, działaczy związków zawodowych w kampanię wyborczą partii socjaldemokratycznej SPD w roku 1965. Tak spontaniczna i powszechna aktywność na rzecz lewicy była reakcją na długie rządy chadeków. Na próby ograniczania demokracji, manipulowanie sądownictwem (np. osłabianie praw pracowniczych), na ignorowanie społecznego poczucia sprawiedliwości (protesty przeciwko funkcjonariuszom Trzeciej Rzeszy na posadach rządowych w powojennych Niemczech), a przede wszystkim na butę i arogancję rządzących, uważających siebie za posiadaczy prawdy absolutnej, zarówno jeżeli chodzi o dobro, jak i przyszłości kraju oraz narodu.

Niecały rok później przyszło rozczarowanie. Kiedy już wydawało się, iż możliwe jest zakończenie czternastoletnich rządów kanclerza Adenauera, w RFN powstała Wielka Koalicja rządowa, w której obok polityków lewicy zasiedli ich polityczni przeciwnicy z partii konserwatywnych CDU i CSU, którzy także objęli posadę kanclerza. (…)

Viktor Grotowicz

Więcej w czerwcowym numerze.

POWRÓT DO CZYTELNI

Odsłuchaj treść artykułu
Array ( [post_type] => post [posts_per_page] => 8 [post_status] => publish [orderby] => Array ( [meta_value_num] => DESC [date] => DESC ) [meta_key] => sticky_post [ignore_sticky_posts] => 1 [tax_query] => Array ( [0] => Array ( [taxonomy] => category [field] => term_id [terms] => Array ( [0] => 470 ) [operator] => NOT IN ) ) [category__in] => Array ( [0] => 15 ) [category__not_in] => Array ( [0] => 470 ) )

AKTUALNOŚCI

Dodano: 15.06.2025 01:30

„Letnie Warsztaty Artystyczne – Sing, Art, Dance Gromadka”

30 czerwca ruszają „Letnie Warsztaty Artystyczne – Sing, Art, Dance Gromadka”. Dzieci uczestniczące w warsztatach będą miały możliwość rozwoju swoich talentów. pokaż więcej »

Dodano: 13.06.2025 02:30

„Taniec z Melpomeną. Szkice teatralne” Grzegorz Ćwiertniewicz

Nowość wydawnicza OKiS – „Taniec z Melpomeną. Szkice teatralne” Grzegorza Ćwiertniewicza – już w sprzedaży stacjonarnej w siedzibie OKiS oraz w księgarni internetowej. pokaż więcej »

Dodano: 13.06.2025 02:00

XI Festiwal im. Włodka Szomańskiego „Nie tylko gospel”

Zapraszamy na XI Festiwal im. Włodka Szomańskiego „Nie tylko gospel", który rozpocznie się już 4 lipca w Mieroszowie! W bogatym programie Festiwalu m.in. koncert tenorów, czyli Tre Voci – polskie trio wokalne, wykonujące muzykę pop operową. pokaż więcej »

Dodano: 13.06.2025 01:30

Dimensionlessness of Glass. Dolnośląskie Warsztaty i Sympozjum Szkła Artystycznego i Designu

Tegoroczne hasło e-Glass Festival „Dimensionlessness of glass” ma ukazać różnorodność stylistyk, technik i koncepcji, poszukując nowatorskich, eksperymentalnych wymiarów szkła artystycznego i designu. W tym roku odbędzie się w terminie 14-26 lipca, 13-17 września oraz w listopadzie. pokaż więcej »

Dodano: 13.06.2025 01:00

25. Summer Guitar Festival. Krzyżowa | Jubileusz Festiwalu!

W tym roku współorganizujemy 25. edycję Summer Guitar Festival, która odbędzie się w terminie 20-27 lipca w Krzyżowej! Wśród gwiazd jubileuszowej edycji festiwalu: Joscho Stephan, Sven Jungbeck, Mateusz Kowalski i Marek Pasieczny. pokaż więcej »

Dodano: 09.06.2025 11:58

Fotografia teatralna

Wystawa prac wykonanych w ramach IV edycji warsztatów fotografii teatralnej prowadzonych przez Tobiasza Papuczysa. Wernisaż 9 czerwca, godz. 18:00 pokaż więcej »

Dodano: 08.06.2025 06:00

Velvet Thursdays x OKiS – czwartki dla wrażliwych uszu

Zapraszamy w każdy czwartek od 19 czerwca do 21 sierpnia na letni cykl wieczorów z muzyką ambient, deep, dub i organic techno w wykonaniu wrocławskich mistrzów gatunku. To wyjątkowa forma podróży w świat dźwięków i spokojnych rytmów.  pokaż więcej »

Dodano: 07.06.2025 12:12

Fotorelacja z premiery spektaklu „Kiedyś różą byłam, dziś gniję w kanale”

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z premiery spektaklu „Kiedyś różą byłam, dziś gniję w kanale”, która odbyła się  6 czerwca 2025 w Sali Teatru Laboratorium Instytutu Grotowskiego. pokaż więcej »

Przejdź do treści