Otwarty Uniwersytet Poszukiwań. Teatr pod kuratelą? Teatr Jerzego Grotowskiego w aktach Służby Bezpieczeństwa
Otwarty Uniwersytet Poszukiwań
Otwarty Uniwersytet Poszukiwań (OUP) to program regularnych spotkań o charakterze wykładów i warsztatów odbywających się w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, adresowanych do wszystkich zainteresowanych poruszaną w ich trakcie tematyką, a w sposób szczególny do studentów uczelni wyższych Wrocławia i innych polskich ośrodków akademickich.
Znajomość działalności SB wobec środowiska teatru Jerzego Grotowskiego w Opolu, a następnie we Wrocławiu jest znikoma. W kręgu zainteresowań SB pozostawali przede wszystkim przyjeżdżający do Teatru cudzoziemcy z Europy Zachodniej. Interesujące wydaje się prześledzenie tych nielicznych dokumentów zachowanych w archiwach, by spróbować opisać działalność teatru Grotowskiego jako instytucji. Historyk teatru, badając zwłaszcza czasy opolskie, staje przed nie lada wyzwaniem, natrafiając na wzajemnie się wykluczające fakty, a także mierząc się ze stworzoną przez Grotowskiego i Flaszena legendą. Z wypowiedzi Flaszena, Grotowskiego oraz prac Zbigniewa Osińskiego wynika, że teatr ten był przez władze szykanowany. Przeczą temu relacje aktorów i innych osób związanych w tym czasie z Grotowskim i jego zespołem. Dokumenty tej tezy też nie potwierdzają. Raczej dowodzą silnej pozycji Grotowskiego w polskim życiu teatralnym i politycznym. Czy jednak nie było to typowe zakłamanie PRL-owskiej władzy?
Opowieść o działalności teatru w PRL to nie epos rycerski. Był to czas kompromisów, lekcję tę Grotowski wyniósł z Października ‘56: „W innym okresie życia, w latach, nazwijmy, okresu październikowego i popaździernikowego, chciałem być świątkiem politycznym i bardzo pryncypialnym w gruncie rzeczy. A do tego stopnia fascynowało mnie coś w Gandhim, że bardzo pragnąłem nim być. Przekonałem się, że jest to nie tylko nieprawdopodobne na skutek okoliczności obiektywnych, ale i nieprzylegliwe do mojej natury, która – choć zdolna do fair play, nie jest zdolna do całkowitego i generalnego zakładania, że wszyscy mają dobre intencje”. („Rozmowa z Grotowskim” [rozmawiał Andrzej Bonarski])
dr Agnieszka Wójtowicz – absolwentka krakowskiej teatrologii, historyk teatru, adiunkt w Instytucie Językoznawstwa Uniwersytetu Opolskiego. Autorka monografii „Od «Orfeusza» do «Studium o Hamlecie». Teatr 13 Rzędów w Opolu (1959–1964)” (Wrocław 2005) oraz „Grotowski. Bedeker opolski” (Opole 2019). Jej zainteresowania badawcze skupiają się wokół historii teatru polskiego w XX wieku (działalność teatralna Jerzego Grotowskiego oraz życie teatralne w Wilnie w dwudziestoleciu międzywojennym). Autorka ponad stu artykułów. Publikowała między innymi w „Notatniku Teatralnym”, „Didaskaliach”, „Teatrze” oraz „Pamiętniku Teatralnym”. Współautorka (wraz z Teresą Kudybą) filmu dokumentalnego o Jerzym Grotowskim „Gra z pamięcią. Jerzy Grotowski w Opolu”. Selekcjonerka Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa” (sezony 2019 i 2020), stypendystka MKiDN (stypendium twórcze w kategorii „Teatr” w 2017 roku).
Organizator:
Instytut im. Jerzego Grotowskiego
Współorganizacja:
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego
Projekt współfinansowany z Budżetu Województwa Dolnośląskiego
Odsłuchaj treść artykułuAKTUALNOŚCI
Dodano: 14.11.2025 14:21
Poszukujemy pracownika
Ośrodek Kultury i Sztuki poszukuje Pracownika na stanowisko: Pracownik administracyjno-techniczny. Oferta ważna do 31.12.2025 pokaż więcej »
Dodano: 27.11.2025 00:00
„Z jazzem przez Polskę”| Michał Barański Masovian Mantra
Zapraszamy na kolejne wyjątkowe koncerty z cyklu „Z jazzem przez Polskę”. Tym razem na Dolnym Śląsku wystąpi Michał Barański z towarzyszeniem znakomitych muzyków: Shachar Elnatan – gitara, śpiew, Michał Tokaj – instrumenty klawiszowe i Łukasz Zyta – perkusja. pokaż więcej »
Dodano: 24.11.2025 13:00
Fotorelacja z wernisażu wystawy
Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z wernisażu wystawy „Zbigniew Horbowy. Szkło i kolor”. Oficjalne otwarcie ekspozycji odbyło się 21 listopada 2025 w w Slovenské sklárske múzeum RONA GALLERY. pokaż więcej »
Dodano: 24.11.2025 13:00
Fotorelacja z premiery spektaklu „D1. Pieśń o autostradzie”
Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z premiery spektaklu „D1. Pieśń o autostradzie”, która odbyła się 21 listopada 2025 w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu. pokaż więcej »
Dodano: 24.11.2025 12:00
JESIENNE WARSZTATY FILMOWE
Informujemy, że zapisy na cykl bezpłatnych warsztatów filmowych we Wrocławiu zostały zamknięte. pokaż więcej »
Dodano: 24.11.2025 10:00
Koncerty Hawdalowe – KALISZ KLEZMER BAND – Klezmerski Ogród
Zapraszamy na wyjątkowy Koncert Hawdalowy, podczas którego Kalisz Klezmer Band przeniesie nas do pełnego barw i emocji klezmerskiego ogrodu. To listopadowe spotkanie będzie niezapomnianą muzyczną podróżą w świat tradycji, improwizacji i charakterystycznych brzmień klezmerów. pokaż więcej »
Dodano: 24.11.2025 09:00
Scena ukraińska. Sezon III 2025/2026
W ramach III sezonu Sceny Ukraińskiej zapraszamy do Sali Teatru Laboratorium Instytutu Grotowskiego na spektakle niezależnego teatru GAS. pokaż więcej »
Dodano: 24.11.2025 08:00
„NOWE SPOJRZENIA” | EWA PARTUM
Zapraszamy na inaugurację cyklu "NOWE SPOJRZENIA", czyli serię spotkań i rozmów z wybitnymi twórcami światowego performance’u. Bohaterką pierwszego spotkania 3 grudnia będzie Ewa Partum, ikona polskiej sztuki konceptualnej. pokaż więcej »